Myanma va Tailandda kuchli zilzila. So‘nggi ma’lumotlar

Juma kungi zilzila oqibatida Myanmaning o‘zida 1644 kishi halok bo‘lib, 3408 kishi jarohatlangani tasdiqlandi. Bu haqda mamlakatni 2021 yildan buyon boshqarib kelayotgan harbiy xunta ma’lum qilgan. Yana 139 kishi bedarak yo‘qolgan deb hisoblanmoqda.

Tailanddan kelayotgan xabarlar ham yangilab borilmoqda: Bangkok munitsipaliteti 30 mart kuni ertalab holatiga 17 kishi o‘limi ro‘yxatga olingan, 42 kishi jarohatlangan, 80 ga yaqin kishi bedarak yo‘qolgan deb hisoblanayotgani haqida ma’lumot bergan.

Xarobalar tozalanishi davomida qurbonlar va jabrlanganlar soni ortib borishi kutilmoqda.

Myanmaning ikkinchi yirik shahri Mandalaydagi qutqaruvchilar guruhi BBC Birma xizmati muxbiriga «yetkazilgan talafot ulkan» ekanini ma’lum qilgan. Qutqaruvchilar ko‘plab aftershoklarga qaramay tunda ham ishlashda davom etishgan.

AQSh Geologiya xizmati (USGS) ma’lumotiga ko‘ra, birinchi, kuchliroq zilzila juma kuni tushdan keyin Myanmaning markaziy qismida, mahalliy vaqt bilan 28 mart kuni soat 12:50 atrofida sodir bo‘lgan. Zilzila o‘chog‘i 10 kilometr chuqurlikda joylashgan.

Taxminan 12 daqiqadan so‘ng ikkinchi zilzila sodir bo‘lgan.

Zilzila epimarkazi Sagayn shahridan 16 km shimoli-g‘arbda, mamlakatning ikkinchi yirik shahri Mandalay shahri yaqinida joylashgan. Uning aholisi 1,2 mln kishi chiqadi.

Bu hudud Myanma poytaxti Neypidodan taxminan 100 km shimolda joylashgan. AFP agentligining Neypidodagi jurnalistlari ma’lum qilishicha, kuchli yerosti silkinishlari oqibatida yo‘llar yorilib ketgan, binolar shiftidan suvoqlar to‘kilib tushgan.

Yerosti silkinishlari Tailand va Xitoyda ham sezilgan.

«Jabrlanuvchilar ko‘payib bormoqda, ammo bizda shifokor va hamshiralar yetarli emas», — degan doktor Chjo Zin jurnalistlarga.

Qutqaruvchilardan biri Mandalaydagi «binolarning ko‘pchiligi qulab tushgani»ni aytgan.

«Biz qutqaruv amaliyotini boshlaganimizda Mandalayning ko‘rinishi qo‘rqinchli edi. Odamlar ko‘chalar bo‘ylab chopar, baqirar va yig‘lashardi», — deydi qutqaruvchi vaziyatni tasvirlab.

«Biz odamlarni xarobalar ostidan chiqarib olmoqdamiz. Mandalaydagi asosiy hospital to‘lib-toshgan», — deya hikoya qiladi u. Uning so‘zlariga ko‘ra, zilziladan jabrlanganlarning ko‘pchiligida yurak xuruji ham ro‘y bergan.

Bosh hospital binosi ham zilzila oqibatida shikastlangan.

Mandalayda yashovchilardan birining aytishicha, u yer taxminan 10 soniya davomida kuchli silkinib turganini his qilgan. «Ko‘z oldimda butun uyimiz qulab tushdi. Nafas ololmasdim, lekin keyinroq baqirib, yordamga chaqirishga muvaffaq bo‘ldim, – deb eslaydi u. – Qarindoshlarim meni vayronalar ostidan olib chiqqanidan bir necha soniya o‘tib, yana zilzila sodir bo‘ldi va biz yugurib borayotgan bino qulab tushdi. Qo‘rquv va og‘riqdan yurolmay qoldim, otam meni ko‘tarib oldi».

Uning so‘zlariga ko‘ra, u bilan bir uyda bo‘lgan yetti kishidan ikki ayol omon qolgan, ulardan biri keyinchalik vafot etgan. «Mening buvim, xolam va amakim hali topilmadi – ular hali ham vayronalar ostida. Ularning omon qolish ehtimoli nol foizga teng», – dedi u.

Yangonda yashovchi fuqaroning CNN telekanaliga aytishicha, yer osti silkinishlari bir necha daqiqa davomida sezilgan.

«Turtki juda kuchli bo‘ldi va uch-to‘rt daqiqa davom etdi. Men yashaydigan uy chayqala boshladi», – dedi u.

Uning so‘zlariga ko‘ra, internet uzilishlarsiz ishlagan, ammo zilziladan keyin 30 daqiqa davomida hech qayerga qo‘ng‘iroq qilib bo‘lmagan.

Mandalayda yashovchilardan biri Reuters agentligiga vayronagarchiliklar haqida gapirib berdi: «Atrofdagi hamma narsa silkina boshlaganida uydan yugurib chiqdik. Ko‘z oldimda besh qavatli uy qulab tushdi. Shahrimda yashovchilarning barchasi ko‘chaga chiqdi, hech kim binolarga qaytishga jur’at eta olmadi».

Guvohlardan biri Htet Naing U jurnalistlarga Mandalayda choy do‘koni qulab tushgani, uning ichida bir necha kishi qamalib qolganini aytdi. «Biz kira olmadik, – dedi u. – Vaziyat juda yomon».

Mandalaydagi qirollik saroyi shikastlangani va Iravadi daryosi ustidagi ko‘prik qulab tushgani haqida ma’lum qilingan.

Myanmadagi harbiy xunta Sagayn, Mandalay, Bogo va Maguay hududlarida, Shan shtatining sharqiy qismida, shuningdek, poytaxt Neypidoda favqulodda holat rejimini e’lon qildi.

Xunta rahbari Min Aung Hlaing jahon hamjamiyatidan yordam so‘radi.

«Men har qanday mamlakatni, har qanday tashkilotni, har qanday odamni yordamga chaqirmoqchiman. Rahmat», - dedi u televideniye orqali qilgan murojaatida va «xorijiy yordam uchun barcha yo‘llarni ochgani»ni qo‘shimcha qildi.

Myanmaga yordamni AQSh, Yevropa Ittifoqi va ASeAN, shuningdek, allaqachon mamlakatga qutqaruvchilar va shifokorlar guruhini yuborgan Hindiston, Xitoy va Rossiya va’da qilgan.

Tailandda qurilayotgan osmono‘par bino qulab tushdi

Yer silkinishlari Tailandda ham sezildi, ayniqsa, dastlabki ma’lumotlarga ko‘ra, poytaxt Bangkok, shuningdek, mamlakat shimolidagi Chiangmay shahri kuchli zarar ko‘rdi.

Tailand bosh vaziri Petongtarn Chinavat Ichki ishlar vazirligiga Bangkokni favqulodda vaziyat zonasi deb e’lon qilishni buyurdi, deb yozadi CNN bosh vazir idorasiga tayanib.

Zilzila oqibatida Bangkokdagi Chatuchak bog‘ida qurilayotgan osmono‘par bino qulab tushgan. Qulash vaqtida maydonda 400 ga yaqin odam bo‘lgan. Vayronalar ostida 100 dan ortiq ishchi bo‘lishi mumkin, deb xabar bergan AFP mahalliy rasmiylarga tayanib.

Bangkok gubernatori Chadchart Sittipunning ma’lum qilishicha, shaharda ko‘plab ko‘p qavatli binolar shikastlangan, biroq shikastlangan binolar soni ham, jabrlanganlarning aniq soni ham hozircha noma’lum.

So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, qulash oqibatida 17 kishi halok bo‘lgani tasdiqlangan. Milliy favqulodda tibbiyot instituti (NIEM) ma’lumotlariga ko‘ra, yana 50 ga yaqin kishi jabrlangan. Vayronalar ostida qancha odam qolgani noma’lum.

Tailand bosh vaziri o‘rinbosarining so‘zlariga ko‘ra, Bangkokda ko‘p qavatli bino qurilish obekti qulashi oqibatida bedarak yo‘qolgan ishchilar soni 80 ga yaqinni tashkil etmoqda.

Bangkokdagi guvohlar OAVga ma’lum qilishicha, odamlar vahimaga tushib, xalat va cho‘milish kiyimlarida ko‘chalarga yugurib chiqqan.

Videolarda zilzila tufayli osmono‘par binolardan birining yuqori qavatidagi hovuzdan ko‘chaga suv oqib chiqqani aks etgan.

Katta Bangkok hududida (aglomeratsiya Bangkok va uning atrofidagi beshta viloyatni o‘z ichiga oladi) 17 milliondan ortiq aholi istiqomat qiladi. Ko‘pchilik osmono‘par binolarda yashaydi.

Tailand hukumati yaqin 24 soat ichida yangi silkinishlar yuz berishi mumkinligidan ogohlantirgan.

Xitoydagi ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilari Myanma bilan chegaradagi Yunnan provinsiyasida, shuningdek, Guansi provinsiyasida ham kuchli silkinishlar sezilgani haqida xabar bergan.

Yunnandagi zilzila haqidagi ma’lumotni Xitoyning Xinhua axborot agentligi ham tasdiqlagan, biroq tafsilotlar hozircha ma’lum qilinmayapti.