Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
Astronomlar yulduzlarni parchalovchi «daydi» qora tuynukni kashf etdi
Mazkur «daydi» qora tuynuk yonida yanada kattaroq obekt - Quyoshdan 100 million barobar og‘ir faol galaktika yadrosi joylashgan.

Foto: NASA
Berklidagi Kaliforniya universiteti astronomlari noyob kosmik hodisa — galaktika markazidan uzoqdagi yulduzlarni «yutib yuboradigan» supermassiv qora tuynukni kashf etdi.
AT2024tvd deb nomlangan hodisa Hubble, Chandra va VLA teleskoplari tomonidan qayd etilgan bo‘lib, «siljigan» to‘lqinli buzilish (TDE) holatiga birinchi tasdiq hisoblanadi. Unda Quyoshdan million barobar katta qora tuynuk galaktikaning markazida emas, balki undan 2600 yorug‘lik yili uzoqlikda joylashgan.
Odatda, ulkan qora tuynuklar galaktikalar markazida bo‘ladi, ammo bu — istisno. U yulduzni parchalab, 100 baravar yorqinroq chaqnash hosil qilgunga qadar zulmat qarida yashirinib kelayotgan edi. Kuzatuvlar vodorod, geliy va boshqa elementlar nurlanishining keng chiziqlarini ko‘rsatgan — bu TDE holatlariga xos manzara.
Mazkur «daydi» qora tuynuk yonida yanada kattaroq obekt — Quyoshdan 100 million barobar og‘ir faol galaktika yadrosi joylashgan. Olimlar ikki xil ssenariyni ko‘rib chiqmoqda.
Birinchisi — qora tuynuk boshqa obektlar bilan tortishish ta’sirida galaktika markazidan chiqarib yuborilgan. Ikkinchi variant — ushbu qora tuynuk qadimda yutib yuborilgan kichikroq galaktikaning qoldig‘i bo‘lishi mumkin.
Bu kashfiyot «daydi» ulkan qora tuynuklar populyatsiyasi mavjudligini ilk bor tasdiqladi. Endi astronomlar yangi sirlarni ochish umidida bunday «siljigan» TDE’larni izlashni rejalashtirmoqda.
Tavsiya etamiz
Yevropa Ittifoqining 18-sanksiyalar paketi Rossiyaga qanday ta’sir qiladi?
Jahon | 23:12 / 21.07.2025
Uy sotib olishda aldanib qolmaslik uchun nimalarga e’tibor qilish kerak?
Ko‘chmas mulk | 16:30 / 21.07.2025
Super-kontraktni bo‘lib-bo‘lib to‘lash mumkinmi?
Ta’lim | 11:29 / 21.07.2025
Davlat OTMga qabul kvotalari tasdiqlandi
Ta’lim | 11:09 / 21.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Isroil JSST omboriga hujum qildi: G‘azoda ommaviy o‘limlar xavfi kuchaymoqda
Jahon | 16:52
-
Namanganda sigir yosh bolani suzib, o‘ldirib qo‘yishiga sal qoldi
O‘zbekiston | 16:19
-
Angrenda 14 yoshli qizga jinsiy zo‘ravonlik bo‘lgani aytilmoqda
O‘zbekiston | 16:13
-
Bojni iste’molchi to‘lamoqda. Noqonuniy importga zarba iPhone narxlarini oshirdi
O‘zbekiston | 16:05
Mavzuga oid

00:17 / 21.12.2024
Astronomlar Somon yo‘li galaktikasi markazida noyob qo‘shaloq yulduz tizimini kashf etdi

15:40 / 18.12.2024
NASA astronavti XKSdan turib galaktikaning noyob suratini oldi

18:48 / 14.11.2024
Subaru kosmik teleskopi noyob halqasimon galaktikani aniqladi

09:43 / 03.02.2024