Yangi tadqiqot natijalariga ko‘ra, muntazam yurish depressiya alomatlarini kamaytirishga yordam beradi, deb yozmoqda JAMA Network Open jurnali.
Kundalik qadamlar sonini ozgina ko‘paytirish ham foydali. Kuniga atigi 1000 qo‘shimcha qadam kelajakda depressiyaga chalinish xavfini 9 foizga kamaytirishga yordam berishi mumkin, deydi London Qirollik kollejining Milliy sog‘liqni saqlash va parvarishlash instituti ilmiy xodimi doktor Brendon Stabbs.
“Tadqiqotimizdan ma’lum bo‘lishicha, odamlarni faollikka undash depressiyaning oldini olishda samarali usul hisoblanadi, bunda faoliyat turi va qanchalik jadalligi muhim emas”, — dedi tadqiqotning yetakchi muallifi, ispaniyalik doktor Bruno Bizozero-Peroni.
Tadqiqot davomida 96 000 dan ortiq katta yoshli odamlar ishtirokidagi 33 ta tajriba meta-tahlil qilingan. Harvard tibbiyot maktabining klinik psixologi va dotsent doktor Karmel Choy depressiya alomatlarini kamaytiradigan qadamlar soni biz o‘ylagandan ancha kamligini aytdi.
“Odatda kuniga 10 000 qadam yurish foydali ekanini eshitamiz, lekin hatto 7 000 qadam ham ruhiy salomatlikni yaxshilashga yordam beradi”, — deb ta’kidladi u.
Ammo yakuniy xulosa uchun qo‘shimcha tadqiqotlar o‘tkazish zarur, chunki meta-tahlilga kiritilgan tajribalar asosan kuzatuv xususiyatiga ega bo‘lib, klinik depressiyadan aziyat chekayotgan shaxslarga emas, balki aholining umumiy qatlamiga qaratilgan. Yurish depressiyaga ta’sir qiladimi yoki depressiyaga chalingan odamlar shunchaki kam harakatmi, olimlar buni aniq ayta olmaydi.
Aynan sizga mos keladigan harakatlar
Tadqiqot kamchiliklardan xoli bo‘lmasa-da, ko‘proq harakatlanish depressiya alomatlarini kamaytirishi sir emas. Choyning aytishicha, ruhiy salomatlikni yaxshilash yo‘lida ko‘proq qadam tashlash — yagona chora bo‘lmasligi mumkin.
Mutaxassislar jismoniy faollik bo‘yicha tavsiyalarni kengaytirish va har bir insonning ishtiyoqiga moslashtirish ustida ishlamoqda. Hozirgi paytda harakatlanish bo‘yicha tavsiyalar asosan vaqtga qaratilgan, masalan, haftasiga 150 daqiqa jismoniy harakat bilan shug‘ullanish kerakligi aytiladi.
“Sizni eng ko‘p rag‘batlantiradigan o‘lchovni tanlang”, — dedi Choy. “Bu qadamlar soni bo‘ladimi yoki soatlar farqi yo‘q, oz bo‘lsa-da harakatlanish umuman harakat qilmaslikdan yaxshiroq”.
Motivatsiyani qayerdan topsa bo‘ladi?
Ko‘pchilik sport bilan shug‘ullanish uchun motivatsiya topishga qiynaladi, agar bunga depressiya qo‘shilsa, mashg‘ulotlarni boshlash yanada og‘irlashadi.
Avstraliyaning Kvinslend universiteti Psixologiya maktabi katta o‘qituvchisi doktor Maykl Noyetel o‘z maqolasida maqsad qo‘yish va faollikni kuzatib borish har doim samarali bo‘lavermasligini ta’kidlagan.
Buning o‘rniga eng samarali deb hisoblangan usullarga diqqat qaratish lozim, deydi u. Fitnes zalga yozilish, shaxsiy murabbiy yollash, yaqin odamlarni sayrga taklif qilish va hokazo.
Jismoniy faollikning qaysi turi bo‘lmasin, uni yoqimli mashg‘ulotga aylantirish, harakatni davom ettirishda asosiy omil bo‘ladi.
“Kelajakdagi ‘men’ingizga mehribonlik ko‘rsating, mashqlarni iloji boricha sodda va yoqimli qiling, masalan, audiokitob oling yoki yoga studiyasida sinov mashg‘ulotiga yoziling”, — deydi Noyetel.
2015 yilda o‘tkazilgan tadqiqotda inson mashg‘ulotlardan qanchalik ko‘p zavqlansa, ularni bajarish yo‘lidagi to‘siqlarni shunchalik ishonch bilan yengishi aniqlangandi.
