Жаҳон | 11:18 / 20.02.2025
14445
4 дақиқада ўқилади

Трамп Украина билан фойдали қазилмалар бўйича келишув барбод бўлганини айтди

АҚШ президенти Доналд Трамп Украинани Киевни қўллаб-қувватлаш учун сарфланган маблағларни қайтариш имконини берадиган нодир металлар бўйича келишувни бузишда айблади.

Фото: AFP

«Бизда нодир металлар ва бошқа нарсалар бўйича келишув бор эди, аммо улар икки кун олдин бу келишувни бузишди», — деди Трамп Майамидаги инвестиция форумида.

Ўз нутқида Трамп Украина президенти Володимир Зеленскийга ҳужумларни давом эттирди ва АҚШ Киевга ёрдам бериш учун 350 млрд доллар сарфлагани, бироқ Европа давлатларидан фарқли ўлароқ, эвазига ҳеч нарса олмаганини айтди.

«АҚШ бунинг эвазига ҳеч нарса олмаган бир пайтда, улар [Европа] ўз пулларини қайтариб олмоқда», — деган у.

Феврал ойи бошида Трамп Киевга ёрдам эвазига Украинанинг фойдали қазилмаларидан фойдаланиш имкониятига эга бўлишни истаётганини айтганди. Унинг сўзларига кўра, «украин замини нодир ерости металлари нуқтайи назаридан жуда катта қийматга эга».

«Мен пулларимиз хавфсизликда бўлишини истардим, чунки биз юзлаб миллиард доллар сарфлаганмиз», — деганди Трамп.

Ўтган ҳафта АҚШ молия вазири Скотт Бессентнинг Украина пойтахтига ташрифи чоғида Киевга фойдали қазилмаларга сармоя киритишни назарда тутувчи ҳамкорлик шартномаси лойиҳаси тақдим этилган. Володимир Зеленскийнинг айтишича, Украина ҳукумати уни ўрганиш ниятида.

ОАВ хавфсизлик бўйича Мюнхен конференциясида Зеленский АҚШ Украинанинг фойдали қазилмаларидан 50 фоизини сўрагани акс этган ҳужжатни имзолашдан бош тортгани ҳақида хабар тарқатган.

Володимир Зеленский ҳам ўтган ҳафта охирида мазкур ҳужжат имзолаш учун тайёр бўлмаганини айтди.

Reuters ўз манбаларига таяниб тайёрлаган эксклюзив материалида келтирилишича, Оқ уй Украина билан соддалаштирилган битим тузишга уриниб кўриши ва кейинроқ келишувнинг батафсил шартларини муҳокама қилиши мумкин.

Агентлик Володимир Зеленский Вашингтоннинг Украинанинг графит, уран, титан ва литийни ўз ичига олувчи ўта муҳим минерал ресурсларининг 50 фоизини олиш ҳақидаги таклифини рад этганини тасдиқлаган.

Литий электромобиллар учун аккумуляторлар ишлаб чиқаришда муҳим компонент ҳисобланади.

19 феврал куни Киевдаги брифингда Зеленский АҚШ билан ресурсларга кириш бўйича битим тузишга тайёрлиги, лекин бунинг эвазига Киев хавфсизлик кафолатлари талаб қилаётгани, АҚШ таклиф қилган ҳужжатда эса бу ҳақда ҳеч нарса йўқлигини таъкидлади.

«АҚШ нодир металлар бўйича ноаниқ таклиф берди. Ҳеч қандай хавфсизлик кафолати кўрсатилмаган. Биргина аниқ нарса — улар барча металларнинг ярмига эга бўлишни хоҳлайди. Мен «Келинглар, фоизларни ёзамиз. Мен Украинани ҳимоя қиляпман, давлатни сотолмайман», дедим. Ҳаммасини шу. Ижобий томондан қараш учун мен: «Сиз қандайдир кафолатлар ёзасиз, биз эса қандайдир фоизлар ёзамиз», дедим. Менга «фақат 50 фоиз», дейишди. Мен эса: «Okay, no» дедим. Энди бу масалани юристлар муҳокама қилади. Аслида, биз бундан қўрқмаймиз ва бу ҳужжатни жамоатчиликка тақдим қилишга тайёрман», — деди Зеленский.

Шу кунларда Трампнинг Украина бўйича махсус вакили Киевда бўлиб турибди, у пайшанба куни Зеленский билан учрашиши режалаштирилган.

АҚШ расмийлари келишувга эришиш учун ҳаракат қилишда давом этадими, деган саволга жавоб берар экан, Трампнинг маслаҳатчиларидан бири анонимлик шарти билан Reuters’га шундай деди: «Албатта, биз бу йигитни реалликка қайтаришимиз керак».

Эҳтимолий келишувни муҳокама қилиш тафсилотлари, жумладан, Америка маъмуриятида келишув лойиҳасини тайёрлашда кимлар иштирок этгани ҳақидаги маълумотлар номаълумлигича қолмоқда, дея таъкидлаган агентлик.

Мавзуга оид