Migrantlar va qochqinlar huquqlarining buzilishi ko‘pincha Yevropa Ittifoqi tashqi chegaralarida sodir bo‘ladi. Shu bilan birga, Yevropa Ittifoqi hukumatlari bunday qonunbuzarliklarga qarshi kurashish yoki ularni tekshirish uchun yetarlicha harakat qilmayapti. Bu xulosalar Yevropa Ittifoqining asosiy huquqlar bo‘yicha agentligi (AHA) 30 iyul, seshanba kuni e’lon qilgan hisobotda keltirilgan.
Yevropa Ittifoqi chegaralarida muhojirlarga nisbatan yomon munosabatda bo‘lingani haqidagi ko‘plab xabarlar ishonchli bo‘lib ko‘rinsa-da, bunday hodisalar ko‘pincha o‘rganilmaydi. Agar jinoiy tergov boshlangan bo‘lsa, ular sudgacha bo‘lgan bosqichda tugatiladi, deyiladi AHA press-relizida.
Vengriya, Gretsiya va Xorvatiyadagi vaziyat
Hisobot mualliflari ayniqsa Bolqon va O‘rta Yer dengizi mintaqalaridagi vaziyatni diqqat bilan o‘rganib chiqyapti. Ularning baholariga ko‘ra, Vengriya, Gretsiya va Xorvatiya, xususan, «chegaralarni boshqarish davrida» noto‘g‘ri munosabatda bo‘lish (migrantlar bilan) yoki ularning o‘limi holatlari bo‘yicha samarali tergov o‘tkazmagan.
Hisobotda aytilishicha, ushbu mamlakatlar rasmiylari tomonidan noto‘g‘ri tergov amaliyotiga misollar jabrlanuvchilar va guvohlarni topish, ularni eshitish bo‘yicha sa’y-harakatlarning yetarli emasligi, advokatlarning ishiga to‘sqinlik qilish va chegara kuzatuvi videosi kabi muhim dalillarga ega bo‘lmaslikdir.
Shu bilan birga, chegarachilar muhojirlar huquqlarini buzganliklari uchun faqat istisno hollarda jazolanadi, deya ta’kidlaydi AHA.
«Tergov qilinayotgan ishlarning soni va turi, shuningdek, bunday tergov natijalari haqida oshkoralikni oshirish zarur. Bu ishga jiddiy yondashilayotgani haqidagi fikrni kuchaytiradi», - deya ta’kidlaydi mualliflar.
AHAning o‘zi nima?
Asosiy huquqlar bo‘yicha Yevropa Ittifoqi agentligi YeI mustaqil organi bo‘lib, Yevroittifoq va unga a’zo davlatlarga asosiy huquqlar masalalari bo‘yicha Yevropa Ittifoqi qonunchiligini amalga oshirishda yordam va ekspert maslahatlarini ko‘rsatish uchun tashkil etilgan. Agentlikning maqsadi muayyan choralarni ko‘rish yoki o‘z faoliyati yo‘nalishlarini shakllantirishda YeIda asosiy huquqlarga to‘liq hurmat ko‘rsatishga yordam berishdir.