O‘zbekiston 121 mamlakatni o‘z ichiga olgan Safety Perceptions Index 2023 (Xavfsizlikni idrok qilish indeksi) reytingida birinchi o‘rinda qayd etildi.

Reytingga (.pdf) ko‘ra, O‘zbekistonda fuqarolar hayoti va harakatiga xavf darajasi minimal. Eng xavfsiz davlatlar beshligiga Birlashgan Arab Amirliklari, Saudiya Arabistoni, Norvegiya va Estoniya ham kirdi.

Markaziy Osiyo davlatlaridan Qozog‘iston 14-, Tojikiston 17-, Qirg‘iziston 26-o‘rinda qayd etildi. Reytingning eng quyi o‘rinlarini Gvineya, Siyerra-Leone va Mali egallagan.

Xavfsizlikni idrok qilish indeksi (Safety Perceptions Index) odamlar tomonidan xavfsizlikni sub’yektiv tuyg‘usini miqdoriy baholashdir. Bu odamlar ma’lum bir joyda yoki vaziyatda o‘zini qanchalik xavfsiz his qilishini aks ettiradi.

Ushbu indeks hayotning turli sohalarida qo‘llanilishi mumkin, masalan:

- Shaxsiy xavfsizlik: jinoyat, zo‘ravonlik va boshqa tahdidlardan himoyalangan his qilish.

- Jamiyat xavfsizligi: mamlakat yoki mintaqadagi umumiy xavfsizlik darajasini baholash.

- Ishda xavfsizlik: baxtsiz hodisalar va kasbiy xavflardan himoyalangan his qilish.

- Kiberxavfsizlik: shaxsiy ma’lumotlar va axborot tizimlari xavfsizligiga ishonch darajasi.

Indeks qanday hisoblanadi? Xavfsizlikni idrok qilish indeksi odatda quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

- Aholi so‘rovi: So‘rovlar orqali sub’yektiv xavfsizlik hissi haqida ma’lumot to‘plash.

- Statistik ma’lumotlarni tahlil qilish: jinoyatlar, baxtsiz hodisalar va boshqa hodisalar bo‘yicha rasmiy statistik ma’lumotlardan foydalanish.

- Ekspert baholashlari: xavfsizlik darajasini tegishli sohalardagi mutaxassislar tomonidan baholash.

So‘rovlar natijalari va statistik ma’lumotlar turli statistik usullar yordamida qayta ishlanadi, bu xavfsizlikni idrok etish darajasini miqdoriy baholash imkonini beradi.

Esda tutish muhim, xavfsizlikni idrok qilish indeksi odamlarning sub’yektiv his-tuyg‘ularini aks ettiradi, bu xavfsizlikning obektiv choralariga to‘g‘ri kelmasligi mumkin.