Rossiya energetika giganti «Gazprom»ning Yevropa bozorini yo‘qotishi tufayli sezilarli darajada kamay gan daromadlari kamida 2030 yilgacha pasayishda davom etadi. Bunday prognozni Britaniya Mudofaa vazirligi 12 may, yakshanba kuni ma’lum qildi.
«Rossiyaning 2022 yilda Ukrainaga hujumi va keyinchalik Rossiyaning G‘arb bilan munosabatlari yomonlashuvi «Gazprom» faoliyatida sezilarli cheklovlarga olib keldi. Ehtimol, «Gazprom» o‘z eksportini Yevropa bozorlariga qaramlikdan uzoqroq yo‘naltira olmagani kamida 2030 yilga qadar uning daromadlarini cheklashda davom etishi mumkin», - deya ma’lum qildi Britaniya Mudofaa vazirligi ijtimoiy tarmoqda.
«Gazprom»ning muqobil bozorlarga o‘tishi
Ta’kidlanishicha, «Gazprom» o‘z sotuvlarining bir qismini muqobil bozorlarga o‘tkazishga muvaffaq bo‘lgan. «Biroq, infratuzilma cheklovlari tufayli bu 2023 yilda Yevropa bozorlarida yo‘qotilgan sotuvlarning 5-10 foizini qoplash imkonini berdi», deb ta’kidlaydi britaniyalik ekspertlar. «Kelajakda sotish hajmining o‘sishi yangi eksport infratuzilmasiga, masalan, «Sibir kuchi - 2» gaz quvuriga bog‘liq bo‘lishi ehtimoldan xoli emas», - deydi ular.
2022 va 2023 yillarda «Gazprom» daromadlariga yuqori soliq solinishi kompaniyaning muqobil bozorlarni kengaytirishga sarmoya kiritish qobiliyatini va rag‘batlarini deyarli kamaytirdi, deydi britaniyalik mudofaa tahlilchilari. Ularning hisob-kitoblariga ko‘ra, 2023 yilda «Gazprom» Rossiya davlat budjetiga taxminan 2,5 trillion rubl (konvertatsiya qilinganda: 28 milliard AQSh dollari yoki 26 milliard yevro) to‘lagan, bu Rossiya Federatsiyasi umumiy davlat daromadlari taxminan 9 foizini tashkil etdi.
«Rossiya hukumati 2024 yilda «Gazprom»ga soliq yukini yanada oshirishni rejalashtirmoqda, bu «Gazprom»ning 2024 yilda investitsiyalarni 15 foizga qisqartirish qaroriga ta’sir qilgan bo‘lishi mumkin», - deya ta’kidlaydi Britaniya Mudofaa vazirligi.
«Gazprom» daromadlarining pasayishi
Avvalroq, may oyi boshida Financial Times va ProFinance internet-nashrlari Yevropaga sotuvning pasayishi tufayli «Gazprom» «so‘nggi o‘n yilliklardagi eng katta yo‘qotishlarga uchraganini» xabar qilgan edi.
«Energiya giganti Ukrainadagi urush oqibatlaridan aziyat chekmoqda, chunki Yevropa Rossiya ta’minotidan bosh tortmoqda», — deyiladi ikkala nashrda. ProFinance mualliflari ta’kidlaganidek, «Gazprom»ning daromadi o‘tgan yil shu davriga nisbatan qariyb 30 foizga kamayib, 8,5 trillion rublni tashkil qildi, gaz sotish esa 8,4 trilliondan 4,1 trillion rublgacha kamaydi.
Britaniya Mudofaa vazirligi o‘z prognozida aynan shu ma’lumotlarga tayanadi.
