Yevrokomissiya Polshaga nisbatan olti yildan ko‘proq vaqt avval Polshadagi adliya tizimi islohoti bo‘yicha mojaro tufayli boshlangan surishtiruv jarayonini tugatadi. Polshada «qonun ustuvorligini jiddiy buzish xavfi endi yo‘q», deya ma’lum qildi Bryusseldagi idora dushanba, 6 may kuni.
O‘z navbatida, Yevropa komissiyasi rahbari Ursula fon der Lyayyen X’da «Polsha uchun yangi davrning» boshlanishi haqida yozgan. U Polsha bosh vaziri Donald Tusk va uning hukumatini «ushbu muhim yutuq» bilan tabrikladi. «Bu Polshaning mashaqqatli mehnati va islohot yo‘lidagi qat’iy sa’y-harakatlari natijasidir», deya qo‘shimcha qildi u.
Yevrokomissiyaning ushbu taklifi 21 may kuni Lyuksemburgda bo‘lib o‘tadigan yig‘ilishda Yevropa Ittifoqiga a’zo davlatlarning Yevropa ishlari bo‘yicha vazirlari tomonidan muhokama qilinadi. Keyin YeK nihoyat Polsha bilan bog‘liq protsedurani to‘xtatadi. Polshaga qarshi ish yuritish tugatilganidan keyin Vengriya YeI shartnomasining 7-moddasiga muvofiq jarayon yuritiladigan yagona davlat bo‘lib qoladi.
Varshava va Bryussel o‘rtasidagi bahs
Bryussel va Polshaning avvalgi milliy konservativ hukumati o‘rtasida sud-huquq islohotlari bo‘yicha mojaro 2016 yil boshidan beri davom etmoqda. Polsha prezidenti Anjyey Duda umumiy yurisdiksiya sudlari to‘g‘risidagi qonunni imzolaganidan so‘ng, 2017 yilda Yevropa komissiyasi Yevropa Ittifoqi tarixida birinchi marta shartnomaning 7-moddasiga asoslanib, uning Yevropa Ittifoqi standartlariga muvofiqligini tekshirish tartibini boshladi.
Mojaro paytida Yevropa Ittifoqi Polsha uchun mo‘ljallangan ko‘p milliard dollarlik to‘lovlarni muzlatib qo‘ydi. Boshqa narsalar qatorida, protseduraning bir qismi sifatida Varshavaga Yevropa Ittifoqi kengashida ovoz berish huquqidan mahrum qilish bilan tahdid qilingan. 2023 yil oktyabr oyida Tuskning yevropaparast partiyasi saylovlarda g‘alaba qozonganidan so‘ng, yangi hukumat tuzildi, u Polsha adliya tizimida yangi islohotni boshladi va Bryussel talablarini bajardi. Polshaning yangi adliya vaziri Adam Bodnar tegishli chora-tadbirlar rejasini taqdim etdi, shundan so‘ng Yevrokomissiya Polsha uchun mojaro paytida muzlatib qo‘yilgan 137 milliard yevro miqdoridagi mablag‘ni taqdim etdi.
Polshada munozarali sud-huquq islohoti adliya vaziriga sud raislarini ishdan bo‘shatish va ularni boshqa nomzodlar bilan almashtirish huquqini taqdim etishni nazarda tutgan. Vazifalaridan biri Yevropa qonunchiligiga rioya etilishini nazorat qilish bo‘lgan Yevropa komissiyasi Varshavadan sud-huquq islohotini bekor qilishni yoki uni Yevropa Ittifoqi standartlariga moslashtirishni talab qildi.
