1 apreldan boshlab Qozog‘istonda Rossiyaga nisbatan joriy etilgan sanksiyalarni chetlab o‘tish imkoniyatini cheklash maqsadida real vaqt rejimida chegaradan chegaragacha bo‘lgan tovarlar harakatining butun zanjirini kuzatuvchi tizim ishga tushiriladi, deb yozadi Financial Times 24 mart, juma kuni yuqori martabali manbalarga tayanib.

«Biz ikkilamchi sanksiyalarning barcha xavf-xatarlarini tushunamiz, shuning uchun barcha hamkorlar bilan o‘zaro savdo-sotiqni diqqat bilan kuzatib boramiz», dedi FT manbasi va mamlakat «reeksport xavfini kamaytirish ustida doimiy ish olib borayotganini» qo‘shimcha qildi. 

Bunday kuzatuv tizimining ishga tushirilishi haqida ilk bor Eurasianet xabar berdi. «Hukumatimiz Qozog‘iston Rossiya bilan savdoda hech qanday sanksiya va cheklovlarni qo‘llamasligini bir necha bor va juda aniq ta’kidlagan. Biroq u G‘arb sanksiyalarini chetlab o‘tishga imkon bermaydi va bunday aylanib o‘tish platformasiga aylanmaydi», — dedi manba. 

Ukrainaga bostirib kirish uchun keng miqyosli sanksiyalar kiritilgandan so‘ng, Rossiya G‘arb tovarlarini, jumladan, Qozog‘iston orqali olishni «parallel import» deb atalmish jarayon orqali qonuniylashtirdi. Qozog‘iston Milliy statistika byurosi ma’lumotlariga ko‘ra, o‘tgan yili Rossiyaga eksport 25 foizga oshgan. Masalan, Rossiyaga eksport qilinadigan kir yuvish mashinalari soni 2021 yildagi noldan 2022 yilda 100 000 taga yetdi, deb yozadi FT.

Qozog‘iston hukumati eksport hajmining oshishiga energotashuvchilar narxining ko‘tarilishi va boshqa omillar sabab bo‘lganini ta’kidlamoqda. Bundan tashqari, Yevropadan Rossiyaga reeksport uchun ko‘plab tovarlar Turkiya va Xitoy kabi Rossiya bilan savdoga hech qanday cheklovlar qo‘ymagan mamlakatlardan keladi, deya ta’kidlaydi Ostona. 

Rossiyaga olib kirish sanksiyalar bilan taqiqlangan ko‘plab tovarlar Qozog‘istonda ro‘yxatdan o‘tgan, mahalliy aholiga tegishli yoki Rossiya fuqarolari tomonidan yaratilgan kompaniyalar tomonidan sotib olinadi. G‘arb firmalaridan sotib olingan tovarlar keyinchalik Rossiyaga reeksport qilinadi, deb sxemani tavsiflagan FT. May oyidan beri Rossiya mamlakatga parallel ravishda olib kirishga ruxsat berilgan tovarlar ro‘yxatini tasdiqladi. Ro‘yxatda turli gadjetlar, maishiy texnika, kiyim-kechak, yonilg‘i va avtomobillar bor.