Бобур сиймоси нафақат туркий халқлар, балки бутун дунё ҳамжамияти томонидан истеъдодли шоир, адолатли ҳукмдор, ислом динининг Ҳиндистон ҳудудида кенг тарқалиши, бу ердаги табақавий дискриминация ва хурофотга барҳам берилишида муҳим рол ўйнаган шахс сифатида эъзозланади.
Бобур (тахаллуси «шер» маъносини англатади, тўлиқ исми Заҳириддин Муҳаммад ибн Умаршайх Мирзо; (1483 йил, Андижон − 1530 йил, Агра) – шоир, тарихчи, географ, давлат арбоби, истеъдодли саркарда, бобурийлар сулоласи асосчиси, темурий шаҳзода.
Отаси Умаршайх Мирзонинг бевақт ҳалокати туфайли 12 ёшида тахтга ўтиришга мажбур бўлади. Катта бобоси (Амир Темур – Мироншоҳ – Султон Абусаид – Умаршайх Мирзо – Заҳириддин Муҳаммад) Амир Темурнинг вафотидан сўнг тарқоқликка юз тутган Мовароуннаҳрни бирлаштиришга киришади, аммо шимолдан бостириб келган Муҳаммад Шайбонийхон қаршилигини енга олмайди.
Натижада жануби-шарққа – Афғонистон томонга чекинишга мажбур бўлади. У ердан Ҳиндистонга ўтиб, XIX аср ўртасига қадар ҳукм сурган Бобурийлар сулоласига асос солади.
Заҳириддин Муҳаммад Бобур «Ҳинд девони» ва «Кобул девони»да жамланган ғазал ва рубоийлари билан адабиётда ҳам ўчмас из қолдирди. Унинг қаламига мансуб мемуар – «Бобурнома» XV-XVI асрлар тарихини тиклашда муҳим аҳамиятга эга. Асарда ҳозирги Марказий Осиё ҳамда Ҳиндистон яримороли билан боғлиқ сиёсий, иқтисодий, географик маълумотлар жамланган.
Ҳиндистоннинг собиқ бош вазири Жавоҳарлал Неру ўзининг «Ҳиндистоннинг кашф этилиши» китобида Бобурни шундай тасвирлайди: «Бобур – дилбар шахс эди. Уйғониш даврининг ажойиб султони, кучли, тадбиркор киши бўлиб, санъатни, адабиётни, гўзалликни севарди».
Инглиз тарихчиси Эдуард Холден Бобурни «феъл-атворига кўра Цезарга қараганда севишга арзигуликдир. Унинг манглайига юксак фазилатли инсон деб битиб қўйилган», деб таърифлайди.
«Бобурнома» таржимони Уильям Эрскиннинг фикрича, «саховати ва мардлиги, истеъдоди, илм-фан, санъатга муҳаббати ва улар билан муваффақиятли шуғулланиши жиҳатидан Осиёдаги подшоҳлар орасида Бобурга тенг келадиган бирорта подшоҳ топилмайди»
Kun.uz мухбири Ўзбекистон халқи тарихидаги икки муҳим шахс – Алишер Навоий ва Заҳириддин Муҳаммад Бобур ҳақида ёшларнинг қанчалик билимга эгалигини билиш мақсадида пойтахтнинг Талабалар шаҳарчасида кичик сўровнома ўтказди.
Саволлар осон, ёшлар қийналиброқ бўлса ҳам жавоб топишди. Жавоблар орасида ҳайратланарлилари ҳам бор.
