ОАВ: Трампнинг келишуви Киевни иқтисодий мустамлака қилиш бўларди

Трамп маъмуриятининг Украина нодир металларидан фойдаланиш таклифи нефт, газ, портлар ва бошқа инфратузилмани ўз ичига олган минерал қазиб олишдан анча чуқурроқдир. Бу ҳақда 17 феврал, душанба куни таклиф лойиҳасига таяниб, The Daily Telegraph нашри ёзди.

АҚШ томонидан илгари сурилган шартлар «АҚШ томонидан Украинани иқтисодий мустамлака қилиш билан баробар» ва «бажариш мумкин бўлмаган товон тўлаш юкини назарда тутади», деб ёзади газета. Унга кўра, ҳужжат «Киевда саросима ва ваҳима келтириб чиқарган».

Ҳужжат лойиҳасида айтилишича, Қўшма Штатлар ва Украина «можаро томонлари Украинани қайта қуришдан наф кўрмаслигини» таъминлаш учун қўшма сармоя фондини тузиши керак. Шартнома «ер ости бойликлари, нефт ва газ ресурслари, портлар ва бошқа инфратузилмаларни (келишув бўйича)» қамраб олади. Иккинчиси аниқ нимага тегишли эканлиги аниқлаштирилмаган.

Келишувга кўра, Трамп маъмурияти Қўшма Штатлардан Украинанинг ресурслар қазиб олишдан келадиган жорий даромадлари ярмини, шунингдек, «учинчи шахсларга берилган барча янги лицензиялар (ресурсларни қазиб олиш учун)» нархининг ярмини олишини истаган. Бундай даромадлар АҚШ гаров ҳуқуқига тегишли бўлади. «Бу банд «аввал бизга пул тўланг, кейин болаларингизни боқинг» деган маънони англатади», деди газетага музокараларга яқин манбалардан бири. «Келажакдаги барча лицензиялар учун АҚШ экспортга яроқли фойдали қазилмалардан биринчи бўлиб воз кечиш ҳуқуқига эга бўлади».

«Иккинчи жаҳон урушидан кейинги товон пулидан ҳам ёмонроқ»

Нашрнинг ёзишича, Украина президенти Володимир Зеленский дастлаб АҚШга Украина нодир металларини қазиб олишда улуш бериш ғоясини илгари сурган. У, The Daily Telegraph ёзганидек, Америка компаниялари Украинада ўз фаолиятини бошлайди ва бу Россияни ҳужумлардан қайтаради, деб тахмин қилган.

«Зеленский одатда урушда мағлуб бўлган тажовузкор давлатларга қўйиладиган шартларга дуч келишни кутмаган бўлса керак. Улар Германия ва Японияга 1945 йилда мағлубиятга учраганидан кейин қўйилган молиявий санкциялардан ҳам баттарроқдир», — деб ёзади газета. Агар келишув лойиҳаси қабул қилинганида, Трампнинг талаблари Украина ялпи ички маҳсулотининг Версал шартномасига кўра Германияга қўйилган товон пулидан кўра кўпроқ қисмини ташкил қилган бўларди, деб ёзади The Telegraph.