Global isish nafas olish tizimi salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda

Yerdagi haroratning ko‘tarilishi bir qator hududlarda namlikning pasayishiga olib kelmoqda, bu esa nafas yo‘llariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Olimlarning aniqlashicha, quruq havodan uzoq vaqt nafas olish yallig‘lanish jarayonlarini keltirib chiqarib, astma, surunkali yo‘tal va allergik rinit xavfini oshiradi.

Laboratoriya sinovlarida tadqiqotchilar nafas yo‘llarini qoplab turadigan to‘qima — bronxial epiteliy hujayralariga quruq havo qanday ta’sir qilishini o‘rgandi. Tahlil natijalariga ko‘ra, bunday sharoitda hujayralar yopishqoq shilliq moddani kam ajratadi va yallig‘lanish haqida xabar beruvchi oqsillar — sitokinlarni yanada faolroq ishlab chiqaradi.

Yana bir tajriba sichqonlarda o‘tkazildi: sog‘lom va nafas olish tizimi kasalliklariga chalingan sichqonlar bir hafta davomida quruq havo ta’sirida qoldirildi. Natijada ularning o‘pkasida immun hujayralari to‘planib qoldi — bu ham yallig‘lanish jarayoni yuzaga kelganidan dalolat beradi.

Yana nimalar ma’lum?

Iqlimga oid prognozlar Yer yuzida havo namligi yanada pasayishini ko‘rsatmoqda. Olimlarning ta’kidlashicha, 2030 yilga kelib nafas yo‘llari qurishi bilan bog‘liq kasalliklar chastotasi ortadi. Bu ayniqsa, ko‘p vaqtini konditsionerli xonalarda o‘tkazadigan odamlar orasida kuzatilishi mumkin.

Tadqiqot mualliflari nafaqat havoning tozaligiga, balki uning namligiga ham e’tibor berishga chaqirmoqda. Ularning fikricha, bu iqlim o‘zgarishi fonida nafas olish muammolarining oldini olishda muhim rol o‘ynashi mumkin.