Rossiyaning Ukrainaga keng ko‘lamli bostirib kirishining uch yilligi arafasida va uning AQSh bilan kelajakdagi munosabatlariga oid noaniqlik fonida Yevropa Ittifoqi mudofaa bo‘yicha norasmiy sammit o‘tkazmoqda. 3 fevral, dushanba kuni Yevropa Ittifoqi davlat va hukumat rahbarlari, shuningdek, Yevropa Ittifoqi rahbariyati va NATO bosh kotibi Bryusselda uchrashib, norasmiy ravishda kelajakni muhokama qilishdi: Yevropa qit’asi uchun qanday qilib yaxshiroq himoya va xavfsizlikni ta’minlash bo‘yicha.
Rossiya - «doimiy tahdid»
Sammit ishtirokchilari Yevropa Ittifoqining mudofaa qobiliyatini mustahkamlash bo‘yicha ichki chora-tadbirlar haqida gapirgan bo‘lsa-da, Rossiyaning Ukrainaga qarshi urushi yuzasidan tashqi siyosat mavzusi barcha muhokamalarda qizil ip kabi o‘tdi.
Finlandiya bosh vaziri Petteri Orpo uchrashuv oldidan: "Biz hammamiz Rossiya tahdid ekanini tushunishimiz kerak", dedi. «Rossiya Yevropa davlatlari, Yevropa Ittifoqi uchun doimiy tahdid bo‘lib kelgan va shunday bo‘lib qoladi. Bu fikr emas, bu haqiqat», — deya qo‘shimcha qildi u. Shuning uchun Yevropa Ittifoqining har bir davlati mudofaa uchun ko‘proq mablag‘ ajratishga tayyor bo‘lishi kerak, deydi Orpo.
Mudofaa xarajatlarini oshirish
2021 va 2024 yillar oralig‘ida Yevropa Ittifoqiga a’zo davlatlarning umumiy mudofaa xarajatlari 30 foizdan oshdi. 2024 yilda ular 326 milliard yevroni yoki YeI YaIMning taxminan 1,9 foizini tashkil qildi. Italiya, Ispaniya, Portugaliya, Belgiya va Lyuksemburg kabi ba’zi Yevropa Ittifoqi va NATO a’zolari NATO maqsadiga qaramasdan, hali ham yalpi ichki mahsulotining ikki foizini mudofaa uchun sarflamaydilar.
«Bu katta muammo, - dedi sammit oldidan Yevropa Ittifoqining tashqi ishlar va xavfsizlik siyosati bo‘yicha oliy vakili Kaya Kallas. - 2 foizlik maqsad 2014 yilda belgilab qo‘yilgan edi, shuning uchun barcha mamlakatlarda bunga erishish uchun 10 yil bor edi».
O‘z navbatida, Lyuksemburg bosh vaziri Lyuk Friden «Yevropa mudofaa ittifoqi»ni yaratish zarurligini e’lon qildi: «Bugun biz mudofaa haqida, Yevropa mudofaasi zarurati haqida gapiryapmiz. Biz «Ukraina 2.0» sodir bo‘lishini istamaymiz».
