Nature jurnalida e’lon qilingan tadqiqotga ko‘ra, plankton foraminiferlarning ko‘plab asr oxiriga kelib misli ko‘rilmagan ekologik vaziyatlarga duch kelishi mumkin. Bu ularning yashash sharoitlariga tahdid soladi.
Plankton foraminiferalar — dengiz suvida yashaydigan bir hujayrali organizmlar, ularning ko‘pchiligi kalsiy karbonatdan (CaCO3) chig‘anoq hosil qiladi. Olimlarning ta’kidlashicha, iqlim isishi tropik mintaqalarda bu organizmlarning yo‘q bo‘lib ketishiga olib kelishi mumkin, chunki okeanning karbonat angidridni (CO2) saqlash qobiliyati o‘zgaradi. CO2 miqdorining ko‘payishi va okean suvining nordonlashuvi esa CaCO hosil bo‘lishini pasaytiradi.
Fransiya, Germaniya, Niderlandiya, Yaponiya va Ispaniyadan xalqaro tadqiqotchilar guruhi plankton foraminiferlarning iqlim o‘zgarishiga munosabatini o‘rganish uchun 1910 yildan beri yig‘ilgan 200 000 ga yaqin ma’lumotlar to‘plamini tahlil qildi. Olimlar foraminiferlarning ko‘plab turlari yiliga 10 kilometrgacha tezlikda salqinroq suvlar tomon harakatlanishini aniqladi. Ma’lumotlarga ko‘ra, ushbu organizmlarning ayrimlari suv yuzasi haroratining ko‘tarilishidan qochib, okeanning chuqurroq qatlamlariga ko‘chgan. Shunga qaramay, so‘nggi 80 yil ichida foraminiferlar populyatsiyasi 25 foizga qisqardi. Tropik turlar eng ko‘p zarar ko‘rdi, chunki bu mintaqalardagi intensiv isish ularning reproduktiv sikllarini buzadi.
“Okean uglerod aylanishida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan plankton foraminiferalar tez o‘zgarayotgan iqlim sharoitida omon qolish uchun qattiq kurashmoqda. Bu organizmlar bizni isish va oksidlanishning dengiz ekotizimlari uchun halokatli oqibatlari haqida ogohlantiradigan elchilarga o‘xshaydi”, — dedi tadqiqot yetakchi muallifi Sonya Chaaban.
