Rossiyalik importchilar Xitoy bilan hisob-kitoblarda yangi jiddiy muammoga duch kelishmoqda – agar ular Rossiyada xarid qilingan bo‘lsa, yuandagi to‘lovlarni qabul qilish tobora ko‘proq rad etilmoqda, deb yozadi The Moscow Times bozor ishtirokchilariga tayanib. Ularning so‘zlariga ko‘ra, bunday pullardan nafaqat Xitoy banklari, balki uchinchi davlatlar orqali Sharqqa pul o‘tkazishga yordam beradigan to‘lov agentlari ham tashvishlanyapti.
Nashr suhbatdoshlarining ta’kidlashicha, iyun oyida transchegaraviy to‘lovlar sohasida yangi atamalar - «toza» va «iflos» yuan paydo bo‘ldi. «Toza» - chet elda sotib olingan yuan, «iflos» - Rossiyada, xoh fond birjasida, xoh banklararo bozorda sotib olingan yuan. «Iflos» yuan ortiqcha yuk bo‘lib bormoqda, deydi ular.
AQShning Moskva birjasiga qarshi sanksiyalari
12 iyun kuni AQSh Moskva birjasi va yirik banklarning Osiyodagi shu’ba korxonalariga qarshi sanksiyalar kiritgach, Rossiyadan pul qabul qilishga tayyor Xitoy banklari soni keskin kamaydi. Sanksiyalarga duchor bo‘lgan «VTB Shanxay» Xitoydagi mijozlar hisoblariga yuan o‘tkazishda jiddiy muammolarga duch keldi.
Ilgari AQShning ikkilamchi sanksiyalari tahdidi tufayli bank uchun mamlakat ichida yuan sotib olish qiyin bo‘lgan va u o‘z zaxiralarini murakkab sxemalar yordamida to‘ldirgan - Moskva birjasida keyinchalik Xitoyga jo‘natish orqali mahalliy vositachi banklar yordamida yoki yuanlar banklar tomonidan yo‘naltirilgan Bank of China Rossiya bo‘limidan. Ammo endi bu kanal yopildi, chunki vositachilar va Bank of China sxemadan voz kechdi.
Shu bilan birga, «qarama-qarshi oqimlar» bo‘yicha ishlash - tovarlarga to‘lash uchun eksport qiluvchilarning hisobvaraqlariga bankka tushadigan yuandan foydalanish yoki bunday operatsiyalarni qoplash uchun qarz majburiyatlarini almashtirish - tobora qiyinlashib bormoqda, chunki «VTB Shanxay» orqali eksport import to‘lovlariga qaraganda kamroq o‘tadi, deydi manba.
To‘g‘ridan to‘g‘ri to‘lovlar deyarli to‘xtatildi
Natijada, avval ham o‘tkazish qiyin bo‘lgan Rossiyadan Xitoyga yuandagi to‘g‘ridan to‘g‘ri to‘lovlar hozirda oluvchilarga yetkazilmayapti. «Agar 12 iyungacha xitoylik kontragentlar bunday to‘lovlarning qariyb 15 foizini tez va muammosiz olgan bo‘lsa, hozir, bizning hisob-kitoblarga ko‘ra, bu taxminan 5 foizni tashkil etadi», dedi suhbatdoshlardan biri The Moscow Times nashriga.
Vaziyat tashqi savdo operatsiyalari uchun yagona samarali to‘lov sxemasi - boshqa yurisdiksiyalardagi to‘lov agentlari orqali muammo paydo bo‘lganligi bilan ham murakkablashdi. «O‘tgan oyda beshta to‘lov agentimizdan uchtasi faqat «toza» yuan bilan ishlashlari haqida xabar berishdi», dedi Xitoydan uskunalar yetkazib beruvchi.
To‘g‘ridan to‘g‘ri Xitoyga rublda to‘lashga urinishlar bo‘yicha esa, hamma banklar ham rus valutasida to‘lovlarni qabul qilishga tayyor emas va ko‘pincha «toza» yuanga konvertatsiya qilish stavkalarini o‘rnatgan, deb ta’kidladi The Moscow Times suhbatdoshi. Agar rublni Xitoygacha «kiritib borish» mumkin bo‘lsa ham, u yerda ular bilan to‘lash oson emas, chunki rublga talab kichik. «Rubl olishga tayyor bo‘lgan yetkazib beruvchilarni topish yanada qiyinroq va ular yana bunday ta’minot narxini ko‘tarishga moyil, shuning uchun bu tez ishlamaydi va qimmat», - deya tushuntirdi nashr manbasi.
