Bangladesh oliy sudi talabalar namoyishlarini keltirib chiqargan va 100 dan ortiq kishi o‘limiga sabab bo‘lgan, davlat lavozimlarining katta qismi urush faxriylarining qarindoshlari uchun band qilinishini ko‘zda tutuvchi kvota tizimini bekor qilish to‘g‘risida qaror qabul qildi.
Oliy sud iyun oyida quyi instansiya sudining davlat lavozimlarining 56 foizi asosan Pokistonga qarshi mustaqillik urushi ishtirokchilarining qarindoshlariga taqsimlanishi to‘g‘risida iyun oyida qabul qilgan qarorini bekor qilgan.
Bangladesh bosh prokurori Amin Uddin Reuters agentligiga ma’lum qilishicha, oliy sud qaroriga ko‘ra, davlat ish o‘rinlarining 93 foizi kvotalash tizimi asosida emas, nomzodlarning kasbiy layoqatiga ko‘ra to‘ldiriladi, faqat 5 foiz o‘rin urush qatnashchilarining qarindoshlariga, 2 foizi etnik ozchilik vakillari hamda nogironlar uchun ajratiladi.
Mamlakatda 1972 yildan buyon mavjud bo‘lgan kvotalar tizimi davlat sektoridagi ish o‘rinlarining uchdan bir qismi 1971 yil Pokistondan mustaqil ajralib chiqish uchun olib borilgan urush faxriylarining qarindoshlariga ajratilishini kafolatlagan. Shuningdek, ayollar, etnik ozchilik vakillari hamda imkoniyati cheklangan odamlar uchun kvotalar ajratilgandi.
2018 yilda Bangladesh hukumati kvotalar tizimini bekor qiladi, ammo 2024 yil iyunida sud uni tiklashga qaror qiladi, ammo mamlakat mustaqilligi uchun kurashganlarning avlodlari uchun kvotalar yanada oshirib beriladi. Bu esa butun mamlakat bo‘ylab talabalar namoyishlari boshlanishiga sabab bo‘ldi, so‘nggi kunlarda namoyishchilar hamda huquq-tartibot organlari vakillari o‘rtasida to‘qnashuvlar ro‘y berdi.
So‘nggi ma’lumotlarga ko‘ra, Bangladeshdagi tartibsizliklar chog‘ida 114 kishi halok bo‘lgan. Mahalliy nashrlar esa qurbonlar soni ko‘proqligi, juma kunining o‘zida 50 dan ortiq kishi halok bo‘lganini yozmoqda. 18 iyuldan buyon mamlakatda internet ishlamayapti, natijada 170 million aholi yashovchi mamlakat tashqi dunyodan uzilib qolgan. Tartibsizliklar yuzaga kelishi tufayli hukumat komendantlik soati joriy etgan. Oliy sud qaroridan keyin komendantlik soati amal qilishi to‘xtatilishi aniq emas.
Bangladesh bosh prokurori Reuters muxbiriga hukumat zo‘ravonlik ishlatilishida aybdorlarni topishi va ularga qarshi qat’iy choralar ko‘rilishini ma’lum qilgan. «Talabalar ular hech qanaqasiga Bangladeshda 15 iyuldan buyon kuzatilayotgan zo‘ravonliklar va o‘t qo‘yishlarga aloqador emasliklarini aniq tushuntirishdi», — degan Amin Uddin jurnalistlarga. U sud qaroridan keyin Bangladeshda «odatiy hayot tarzi tiklanishi», «yashirin motivlarga ega odamlar» esa aholini qo‘zg‘ashni bas qilishiga umid bildirgan.
Bangladesh — jahonning iqtisodiyoti eng tez o‘sayotgan mamlakatlaridan biri, ammo bu o‘sish universitetlarni bitirganlar uchun ish o‘rinlari yaratishga yetarli bo‘lmayapti. Baholarga ko‘ra, 18 million atrofidagi yosh bangladeshliklar ishsiz yoki yangi ish izlash holatida qolmoqda.
Universitet bitiruvchilari o‘rtasidagi ishsizlik darajasi ularning pastroq ma’lumotga ega tengdoshlari orasidagiga qaraganda yuqoriroq.
