Niderlandiyalik siyosatchi Mark Ryutte NATOning yangi bosh kotibi bo‘ladi va bu lavozimda norvegiyalik Yyens Stoltenberg o‘rnini egallaydi. 26 iyun, chorshanba kuni Shimoliy Atlantika alyansi barcha a’zo davlatlarning roziligi olinganidan so‘ng Ryutteni rasman yangi rahbar etib tayinladi.
10 yillik boshqaruvdan keyin tashkilotni tark etayotgan Stoltenberg ittifoqchilarning qarorini olqishladi va «NATOni ishonchli qo‘llarga topshirib qoldirishini» aytdi. X ijtimoiy tarmog‘ida tayinlovni izohlar ekan, u 57 yoshli vorisni transatlantik hamkorlikning haqiqiy tarafdori, kuchli yetakchi va konsensusda vositachi deb atadi.
O‘z navbatida, Yevrokomissiya raisi Ursula fon der Lyayyen YeI va NATO hamkorligini yanada mustahkamlash uchun Mark Ryutte bilan yaqindan ishlashini ma’lum qildi.
Ruminiya prezidenti arizasini qaytarib oldi
Mark Ryuttening NATO yetakchisi lavozimiga tayinlanishi avvalroq Ruminiya prezidenti Klaus Yoxannis nomzodini qo‘llab-quvvatlagan Sharqiy Yevropaning bir qancha davlatlari roziligidan keyin tasdiqlandi. 20 iyun kuni Yoxannis o‘z arizasini qaytarib olishini e’lon qildi va shu tariqa Ruminiya Ryuttening tashkilot yetakchiligiga saylanishini qo‘llab-quvvatlagan NATOning so‘nggi davlatiga aylandi. 18 iyun kuni Vengriya va Slovakiya ham xuddi shunday qadam tashlab, qarorni Ryuttening va’dalari bilan oqladi.
Germaniya, AQSh, Britaniya va Fransiya fevral oyida Ryutte nomzodini qo‘llab-quvvatlagan edi. Germaniya kansleri Olaf Shols uni «katta tajriba, xavfsizlik siyosati bo‘yicha kuchli diplomatik mahoratga ega ajoyib nomzod» deb atadi.
Mark Ryutte Shimoliy Atlantika alyansini 75 yillik tarixida boshqargan to‘rtinchi niderland bo‘ladi va iyul oyi boshida Vashingtondagi yubiley sammitida o‘zining yangi lavozimida taqdim etiladi. Hozirda u Niderlandiya bosh vaziri vazifasini bajaruvchi va mamlakatning yangi hukumati qasamyod qilgandan so‘ng yaqin haftalarda o‘z lavozimini tark etadi.
Stoltenbergning vakolati 1 oktyabrda tugaydi
Yyens Stoltenberg 2014 yildan beri NATO bosh kotibi lavozimida ishlab kelayotgandi. 2023 yil fevral oyida u mandatni yana uzaytirmasligini e’lon qildi, chunki bu uch marta sodir bo‘lgan. Rossiya Federatsiyasi va Ukraina o‘rtasida keng ko‘lamli urush boshlanganidan keyin o‘z lavozimini tark etishning iloji yo‘qligi sababli Stoltenberg hatto Norvegiya banki rahbari etib tayinlanishini rad etishga majbur bo‘ldi. Oxirgi marta uning NATO rahbari sifatidagi mandati o‘tgan yilning iyulida Vilnyusdagi sammitda 2024 yil 1 oktyabrgacha uzaytirilgan edi.
