Yevropa komissiyasi Facebook va Instagram ijtimoiy tarmoqlariga egalik qiluvchi Amerikaning Meta texnologiya korporatsiyasiga qarshi bolalar va o‘smirlarni himoya qilish bo‘yicha yetarli choralar ko‘rilmagani uchun rasmiy surishtiruv boshladi. Bryussel uni voyaga yetmagan foydalanuvchilarni himoya qilish bo‘yicha maxsus majburiyatlarni yuklaydigan raqamli xizmatlar to‘g‘risidagi Yevropa qonuni (DAS)ni buzganlikda gumon qilinmoqda, deb xabar qildi Yevropa idorasi 16 may, payshanba kuni.
«Quyon uyi effekti»
Bryussel Facebook va Instagram ijtimoiy tarmoqlari hamda ularga o‘rnatilgan algoritmlar bolalarda o‘ziga qaramlik xulq-atvorining rivojlanishiga hissa qo‘shishi mumkin deb gumon qilmoqda, deb ta’kidladi Yevrokomissiya vakili. U «quyon uyi effekti» deb ataluvchi hodisaning paydo bo‘lishiga ishora qildi, bunda foydalanuvchi bir sahifadan ikkinchisiga qayta-qayta o‘tib, asl maqsadini va vaqt hissini yo‘qotadi.
Boshqa narsalar qatorida, u bolalarni nomaqbul kontentdan himoya qilish uchun Meta foydalanuvchilarning yoshini tekshirish bo‘yicha joriy etgan choralarni ko‘rib chiqadi. AQSh korporatsiyasi «Facebook va Instagram platformalarida yosh yevropaliklarning jismoniy va ruhiy salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatish xavfini minimallashtirish uchun yetarlicha harakat qilmayapti», dedi Yevropa Ittifoqining ichki bozor bo‘yicha komissari Terri Breton.
TikTok’ga qarshi ham surishtiruv jarayoni davom etmoqda
Xuddi shunday surishtiruv TikTok ijtimoiy tarmog‘iga nisbatan ham olib borilmoqda. Platforma «voyaga yetmaganlarni himoya qilish, reklama shaffofligi, tadqiqotchilarning ma’lumotlarga kirishi hamda dizayn va zararli kontent bilan bog‘liq xavflarni boshqarish kabi sohalarda tekshiruvdan o‘tkazilmoqda», deya ma’lum qildi Bryussel. Agar TikTok DSA qoidalarini buzganlikda aybdor deb topilsa, ijtimoiy tarmoq global aylanmasining 6 foizigacha jarimaga tortiladi.
Raqamli xizmatlar to‘g‘risidagi qonun (DSA) «juda katta onlayn platformalar» deb hisoblangan kompaniyalardan o‘zlari joylashtirgan kontentni tartibga solishda qat’iy qoidalarga rioya etishni talab qiladi. Qonunning asosiy maqsadi xavfsizroq onlayn muhitni yaratishdir. Bu 19 ta raqamli gigantlarga, jumladan Meta, Google, Apple va boshqa ko‘plab servislarga taalluqli.
Shu bilan birga, bir necha hafta oldin Yevropa komissiyasi Meta kompaniyasiga qarshi iyun oyidagi Yevroparlamentga saylovlar oldidan feyk xabarlar tarqalgani bo‘yicha ish ochdi. Korporatsiya global aylanmasining bir foizigacha jarimaga tortiladi. YeK ma’lumotlariga ko‘ra, Facebook va Instagram Yevropa Ittifoqida har oyda 45 milliondan ortiq faol foydalanuvchilarga ega.
