29 mart kuni AOKAda Iqtisodiyot va moliya vazirligi mutasaddilari ishtirokida matbuot anjumani o‘tkazildi. Unda vazirlikning 2022 yildagi faoliyati tahlili va 2023 yildagi ustuvor vazifalari bo‘yicha ma’lumot berildi.
Anjumanda Iqtisodiyot va moliya vaziri o‘rinbosari Dilshod Sultonov soliqchilarning foyda solig‘idan avansni noqonuniy tarzda hisoblab, tadbirkorlar hisobidan ortiqcha mablag‘ yechib olish holati yuzasidan izoh berdi.
“Avans to‘lash tartibi butun dunyoda bor, chunki soliq hisobotlarini har oy yig‘ish tajribasidan hamma voz kechgan. Masalan, foyda solig‘i bo‘yicha har chorakda bir marta, mol-mulk solig‘i bo‘yicha yilda bir marta bu narsadan foydalaniladi. O‘tgan kungi vaziyat bo‘yicha vazirlikda jiddiy tanqidiy yig‘ilish o‘tkazildi, bir necha kishi ishdan ketdi, yana bir necha kishining unvoni pasaytirildi. Men aytamanki, bu narsa o‘zi noto‘g‘ri qilingan. Sababi, IT sxemasida ishlanganda bunga e’tibor qaratilmagan. Misol uchun, foyda ko‘rmagan korxonalarga ham avans to‘lovlari chiqib ketgan. Men mazkur chorakda foyda ko‘rgan bo‘lsam, keyingi chorakda ushbu foydam hisobidan soliq to‘layman. Shu narsaga e’tibor qaratilmay, hammaga to‘lov to‘lash majburiyati yuklab chiqilgan. Kecha va bugun ortiqcha undirilgan foyda solig‘i to‘lovlari qaytarildi. Bu aslida texnik xatolik natijasida yuzaga kelgan holat, shunday bo‘lsa-da, IT tizimida ham ma’sul odamlar ishlaydi va ular e’tiborsizligi uchun jazolandi.
To‘g‘ri tadbirkorlarning daromadi har chorakda har xil bo‘ladi. Xususan, mening tadbirkorlik faoliyatim mavsumiy ishlar bilan bog‘liq bo‘lsa, o‘zim chorak davomida qancha foyda ko‘rishim haqidagi ma’lumotnomani taqdim qilishim mumkin. Biz tadbirkorlardan har oy foyda solig‘i olsak bo‘ladi, ammo buning narxi biznes uchun juda qimmatga aylanadi.
Ikkinchi jihat, agar tadbirkorda ikkinchi chorakda birinchisiga qaraganda kamroq foyda bo‘ladigan bo‘lsa, ma’lumotlarni soliq organiga taqdim qiladi va shundan kelib chiqib avans to‘lovlari hisoblanadi. Avans to‘lovlarini hozirda 10 mingga yaqin tashkilot amalga oshiradi”, dedi Dilshod Sultonov.
Avvalroq, ijtimoiy tarmoqlarda Toshkent shahrida faoliyat yurituvchi tadbirkorlar va buxgalterlarning shikoyatlari tarqalgandi. Unda 1-chorakdagi uch oylik avans miqdori birdaniga yechib olingani, bunda yechilgan mablag‘ o‘tgan yilning 4-choragidagi avans miqdorida emas, 4-chorak hisobotlarida aks etgan foyda miqdoriga asosan hisoblab chiqarilgani, buning ustiga yillik daromadi 5 mlrd so‘mga yetmagan korxonalardan ham avans ushlab qolingani aytilgandi. Ushbu keskin e’tiroz ortidan, 5 nafar mulozim, xususan Soliq qo‘mitasining departament boshlig‘i va poytaxtning bosh soliqchisi jazoga tortildi, ortiqcha undirilgan pullar zudlik bilan tadbirkorlarga qaytarildi.
