Moliya vazirligi mehnat haqi, pensiya va boshqa to‘lovlar miqdorini aniqlash tartibining o‘zgarishi nazarda tutilayotgani munosabati bilan ayrim qonunlarga tuzatishlarni tayyorladi. Bu haqda Norma xabar bermoqda.

Eslatib o‘tamiz, 1 sentyabrdan eng kam ish haqi miqdori (EKIH) mehnatga haq to‘lashning eng kam miqdori (MHEKM), bazaviy hisoblash miqdori (BHM) va pensiyani hisoblashning bazaviy miqdori (PHBM) bilan almashtiriladi.

Bu amaldagi qonunlarning normalariga qator tuzatishlar kiritish zaruratini keltirib chiqaradi. Ishlab chiqilgan tuzatishlarning mohiyati bugungi kunda EKIHdan kelib chiqqan holda hisoblanadigan miqdorlarni hisoblab chiqarish tartibini o‘zgartirishdan iboratdir. Bir necha holatlarda pul ifodasida oladigan bo‘lsak, summalarda sezilarli o‘zgarishlar bo‘lmaydi.

Quyidagi hisob-kitoblarda 223 000 so‘mga teng EKIH, BHM va PHBM, 634 880 so‘mga teng MHEKMdan foydalaniladi.

Birinchidan, jinoiy yoki fuqarolik ishlarida ishtirok etgan ekspertlar, mutaxassislar va tarjimonlarga to‘lanadigan to‘lovning yangi miqdorlari belgilanadi.

Ikkinchidan, mehnatga layoqatsizlar, yolg‘iz keksalar, pensionerlar va ularning oila a'zolariga kommunal uy-joy fondida uy-joy berish uchun ularning daromadlarini o‘rtacha jon boshiga hisob-kitob qilish formulasi o‘zgartiriladi. Hozir daromadlar bir oyda EKIHdan, ya'ni 223 000 so‘mdan kam bo‘lishi kerak, endi esa oyiga MHEKMning 35%idan, ya'ni 222 208 so‘mdan kam bo‘lishi lozim.

 Uchinchidan, jabrlanganlarga – mehnatda shikastlanishi oqibatida nogiron bo‘lganlarga, shuningdek boquvchisini yo‘qotganlarga zararni qoplashning eng kam miqdori MHEKMning 17,5%ini, ya'ni 111 104 so‘mni tashkil qiladi (hozir – EKIHning 50%i yoki 111 500 so‘m). Vaqtincha mehnatga layoqatsizlik bo‘yicha nafaqaning eng kam miqdori MHEKMning 35%ini, ya'ni 222 208 so‘mni tashkil qiladi, hozirgi vaqtda bu 223 000 so‘mga (1 EKIHga) teng. 

 To‘rtinchidan, bir yo‘la to‘lanadigan pul mukofotlari, shuningdek ish haqiga ustamalar va davlat mukofotlariga sazovor bo‘lgan shaxslar pensiyalarining yangi miqdorlari belgilanadi.

«O‘zbekiston Respublikasi faxriy donori» ko‘krak nishoni sohiblariga pul mukofoti MHEKMning 1,75 baravarini (1 111 040 so‘m), hozir – 5 EKIHni (1 115 000 so‘m) tashkil qiladi.

 Beshinchidan, ishlamaydigan xizmatga chaqiriluvchilarga to‘lanadigan nafaqa miqdori MHEKMning 35%iga tenglashtiriladi (hozir – 1 EKIH). Pul ifodasida – 222 208 so‘m (hozir – 223 000 so‘m).

 Oltinchidan, deputatlar va senatorlarga ularning faoliyati bilan bog‘liq, JShDS solinmaydigan har oylik to‘lovlar MHEKMning 1,75 baravarini yoki 1 111 040 so‘mni tashkil qiladi (hozir – 5 EKIH yoki 1 115 000 so‘m).

 Yettinchidan, ozodlikdan mahrum qilishga hukm etilganlar tomonidan bir oy davomida sarflashga ruxsat etilgan pul mablag‘larining yangi miqdori belgilanadi.

Mahkumlar yengillashtirilgan saqlash sharoitiga o‘tkazilganda, mehnat normasi va mehnat vazifalarini bajarganda, shuningdek bayram kunlari rag‘batlantirish tarzidagi ruxsat etilgan qo‘shimcha xarajatlar summasi MHEKMning 3,5%igacha, ya'ni 22 220,8 so‘mgacha miqdorni tashkil qiladi (hozir – EKIHning 10%i, ya'ni 22 300 so‘m). Yangi kelgan mahkumga oziq-ovqat mahsulotlari va eng zarur narsalar sotib olish uchun avans miqdori MHEKMning 17,5%ini, manzil-koloniyalarda esa – 35%ini tashkil qiladi. Bu tegishincha, 111 104 so‘m va 222 208 so‘m deganidir. Hozirgi kundagi raqamlar – 111 500 so‘m (EKIHning 50%i) va 223 000 so‘m (1 EKIH).

Loyiha o‘zgartirilishi, unga qo‘shimcha kiritilishi yoki rad etilishi mumkin.