Россияда дирижабллар даври қайтгани эълон қилинди

Уруш ва санкциялар туфайли Россиядаги фуқаро авиацияси инқирози фонида, замонавий композит материаллардан ишлаб чиқариладиган ва Арктиканинг узоқ ҳудудларида юкларни ташиш учун ишлатилиши мумкин бўлган дирижабллар даврининг қайта тикланиши эълон қилинди.

Бу фикрни «Союз авиационного двигателестроения» халқаро ассоциацияси президенти Виктор Чуйко билдирди.

«Уларнинг [дирижаблларнинг] вақти қайтмоқда. Ўтган асрнинг бошида улар водород туфайли ҳавога кўтарилган, аммо у портлаш хусусиятига эга. Фалокатлар юз берган. Замонавий дирижабллар гелий билан тўлдирилади, бу хавфсиз. Юк кўтариш қуввати эса 200 тоннага етиши мумкин. Ҳа, тезлиги паст, 100 км/соат атрофида, лекин кўп юк ташиш мумкин», деди у.

Гарчи дирижабллар асосан ўтмиш билан, айниқса XX асрнинг биринчи ярми билан боғлиқ бўлса-да, улар бутунлай йўқ бўлиб кетмади ва замонавий технологияларда қўлланилиши ва ривожланиши давом этмоқда.

Бугунги кунда дирижабллар қуйидаги соҳаларда ишлатилмоқда:

1. Реклама ва маркетинг. Ҳаво кемалари кўпинча «учар реклама билборди» сифатида ишлатилади. Масалан, АҚШ Goodyear Blimp дирижабли аллақачон спорт мусобақалари тимсолига айланган.

2. Кузатув ва разведка. Ҳарбий ва чегара хизматлари, айниқса, бориш қийин ёки хавфли ҳудудларда кузатув учун аэростатлардан (боғланган дирижабллардан) фойдаланади.

3. Илмий ва тадқиқот мақсадлари. Дирижабллар атмосфера тадқиқотлари, ер кузатувлари (атроф-муҳит мониторинги), ҳаводан суратга олишда ишлатилади.

4. Юк ташишда. Оғир юк ташувчи дирижаблларни ривожлантириш лойиҳалари мавжуд. Мақсад, йўллар бўлмаган бориш қийин бўлган ҳудудларга (Сибир, Канада, чўллар) товарларни етказиб беришдир.

Бугунги дирижаблларнинг афзалликлари: иқтисодий самарали (самолётларга нисбатан камроқ ёқилғи ишлатади), камроқ эмиссия - яшил альтернатива, ҳавода муаллақ тура олади, шовқинсиз (кузатиш ва сайёҳлик учун қулай).

Муаммо ва қийинчиликлар: паст тезлик, об-ҳаво шароитларига заифлик, қиммат, катта инфратузилма талаб қилади (ангарлар, жамоалар).