Boltiqbo‘yi davlatlari Yevropa Ittifoqi elektr tarmoqlariga ulanishga tayyor

Boltiqbo‘yining uch davlati Yevropa Ittifoqi energetika tarmog‘iga ulanish va Rossiya energetika tizimidan uzilish bo‘yicha tayyorgarlikni yakunladi. «Biz barcha darajadagi sinxronizatsiyani yakunlashga tayyormiz», dedi Latviya iqlim va energetika vaziri Kaspars Melnis 24 yanvar, juma kuni Rigada Litva hamda Estoniyadan bo‘lgan hamkasblari Jigimantas Vaychyunas va Yoko Alender bilan uchrashuvda.

Uch mamlakat energetika idoralari rahbarlari «hamma narsa reja bo‘yicha ketayotganini» tasdiqladi. Ular energiya tizimlarini sinxronlashtirishdan oldin muhim energetika infratuzilmasi uchun xavfsizlik choralari kuchaytirilganini ta’kidladi. Shu bilan birga, Latviya, Litva va Estoniya hukumatlari barcha ssenariylarga tayyor, deya ta’kidlanadi qo‘shimcha ravishda. Melnisning so‘zlariga ko‘ra, Rossiya tizimidan uzilishning oldini olishga urinishlar haqida hozircha ma’lumot yo‘q.

Litva vaziri loyihani «tarixiy» deb atadi. Uning yordami bilan Boltiqbo‘yi davlatlari Rossiya elektr energiyasidan qurol sifatida foydalana olmasligini ta’minlamoqchi. Estoniya energetika vaziri, o‘z navbatida, Yevropa elektr tarmoqlari bilan sinxronlashtirish uch davlatning energetika tizimlarini xavfsiz holatga keltirishini va ularni Rossiya Federatsiyasi nazoratidan mustaqil qilishini ta’kidladi. «Biz elektr energiyasi faqat to‘liq ishonchli bo‘lgan sheriklar o‘rtasida o‘tkazilishini istaymiz», deb qo‘shimcha qildi Alender.

Fevral boshida BRELLdan uzilish amalga oshiriladi

Estoniya, Latviya va Litva 8 fevral kuni Belarus, Rossiya, Estoniya, Latviya va Litva (BRELL) elektr tarmog‘idan uzilishni rejalashtirmoqda, ular unga SSSR davridan beri kirib kelgan. Shu bilan birga, ular o‘zlarining elektr tarmoqlarini Polsha orqali Yevropa bilan sinxronlashtiradi.

Yevropa Ittifoqi va NATOga a’zo uchta davlat Rossiyaning Ukrainaga qarshi davom etayotgan harbiy tajovuzi fonida elektr energiyasi importini to‘xtatib qo‘yganidan keyin o‘z elektr tarmoqlari ustidan to‘liq nazoratni tiklashga va energiya xavfsizligini mustahkamlashga intilmoqda.

Boltiqbo‘yi uch davlatining 2025 yil fevralidan kechiktirmay kontinental Yevropa bilan elektr tarmoqlarini sinxronlashtirish to‘g‘risidagi qo‘shma deklaratsiyasi 2023 yil avgustida imzolangan va reja Yevropa Komissiyasi bilan kelishilgan. 2022 yil dekabr oyida Estoniyaning o‘sha paytdagi bosh vaziri Kaya Kallas Tallin BRELL halqasidan favqulodda uzilishga tayyorligini, ammo yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan xavflarni minimallashtirishni xohlayotganini aytdi. Uning so‘zlariga ko‘ra, Estoniyada bunday qadam uchun siyosiy iroda bor, biroq u hali ham bir qator texnik elementlardan mahrum.