AQSh prezidenti Donald Tramp Oq uydagi birinchi kunida saylovoldi va’dalarini bajaruvchi 100 ga yaqin farmonni imzoladi. Taqqoslash uchun, Jo Bayden lavozimga kirishganidan keyin 17 ta hujjatni imzolash bilan cheklangandi.
Masalan, noqonuniy migratsiyaga qarshi kurash doirasida Tramp AQShning janubiy chegarasida favqulodda holat e’lon qildi, bu noqonuniy muhojirlarni ommaviy deportatsiya qilishga yordam beradi. U, shuningdek, huquq-tartibot idoralari migrantlarni immigratsiya bo‘yicha sud majlislarini kutayotgan paytda qo‘yib yuboradigan catch and release («qo‘lga olish va qo‘yib yuborish») amaliyotini to‘xtatdi. Trampning farmonlari qochqinlarni joylashtirish dasturlarini to‘xtatib qo‘ydi va migrant bolalarning Qo‘shma Shtatlardagi tug‘ilish huquqi asosida AQSh fuqaroligini olishini bekor qildi.
Qo‘shma Shtatlarning energetika sektorini rivojlantirish uchun respublikachi neft va gaz kabi tabiiy resurslarni qazib olish va ishlab chiqarishni «maksimallashtirish» va tegishli loyihalarni tasdiqlashni tezlashtirishni buyurdi. U global isishni cheklovchi Parij iqlim kelishuvidan chiqish jarayonini boshladi va Birlashgan Millatlar Tashkilotining Iqlim o‘zgarishi bo‘yicha doiraviy konvensiyasi doirasida AQShning barcha moliyaviy majburiyatlarini tugatish to‘g‘risidagi buyruqni imzoladi.
Kapitoliyga hujum qilganlar afv etildi
Bundan tashqari, Donald Tramp 2021 yil 6 yanvarda Kapitoliyga bostirib kirishda qatnashgan 1000 dan ortiq kishiga nisbatan qamoq jazolarini qisqartirdi va jinoiy ishlarni yopishni buyurdi, Vashingtonning rasmiy siyosati sifatida faqat ikki jins — ayol va erkakni tan olish haqida ko‘rsatma berdi, federal darajada o‘lim jazosining tiklanishi va AQShning Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (JSST) tarkibidan chiqishi haqida hujjat imzoladi.
Tramp o‘z inauguratsiyasida bir qator radikal tashabbuslarni e’lon qildi
AQShning yangi prezidenti Donald Tramp o‘zining inauguratsiyasini mamlakat uchun tarixiy burilish nuqtasi deb atadi. 2025 yilning 20 yanvari Qo‘shma Shtatlar fuqarolari uchun «ozodlik kuni» bo‘ladi, dedi u dushanba kuni Vashingtondagi Kapitoliyda qasamyod qilganidan so‘ng o‘zining inauguratsion nutqida.
Prezident sifatida qasamyod keltirganidan so‘ng xalqqa murojaat qilgan Tramp tajovuzkor ohangda bo‘ldi va bir qator keng qamrovli tashqi va ichki siyosat tashabbuslarini e’lon qildi. U energetika sohasida favqulodda holat e’lon qilishga va’da berdi, bu qazib olinadigan yoqilg‘ini ko‘paytirish imkonini beradi. «Biz yana boy davlatga aylanamiz, bunda oyog‘imiz ostidagi suyuq oltin yordam beradi», — dedi u.
Tramp, shuningdek, Qo‘shma Shtatlar yana bir bor Parij iqlim kelishuvidan chiqishini e’lon qildi va mamlakat endi elektr transport vositalari ulushini oshirishga intilmasligini aytdi. U Amerika avtosanoatini qutqaradi va har kim o‘zi xohlagan mashinani sotib olishi mumkin bo‘ladi, deya qo‘shimcha qildi yangi prezident.
Tramp, shuningdek, mamlakatga «halokatli bosqinni qaytarish» uchun AQShning janubiy chegarasiga qo‘shin jo‘natishini ham ko‘rsatdi. Barcha noqonuniy migrantlar mamlakatga kiritilmaydi. AQShning yangi prezidenti «millionlab» noqonuniy muhojirlarni rejalashtirilgan ommaviy deportatsiya qilishni amalga oshirishini aytdi.
Respublikachi Panama kanalini «qaytarish»ni va’da qilmoqda. Uning aytishicha, AQSh tarixidagi eng qimmat qurilish loyihasi bo‘lgan kanalni Panamaga berish ahmoqlikdir. Amerika kemalari va kemalari endi Panama kanali orqali o‘tish uchun ortiqcha to‘lovlarni to‘lashiga to‘g‘ri keladi, bu kanal hozir Panama tomonidan emas, balki Xitoy tomonidan boshqariladi, Qo‘shma Shtatlar hech qachon bunday huquqlarni bermagan, dedi Tramp.
