Global isish nafas olish tizimi salomatligiga salbiy ta’sir ko‘rsatmoqda
Olimlar nafaqat havoning tozaligiga, balki uning namligiga ham e’tibor berishga chaqirmoqda. Namlik pasayishi nafas yo‘llarining yallig‘lanishi xavfini oshiradi.

Foto: Shutterstock
Yerdagi haroratning ko‘tarilishi bir qator hududlarda namlikning pasayishiga olib kelmoqda, bu esa nafas yo‘llariga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Olimlarning aniqlashicha, quruq havodan uzoq vaqt nafas olish yallig‘lanish jarayonlarini keltirib chiqarib, astma, surunkali yo‘tal va allergik rinit xavfini oshiradi.
Laboratoriya sinovlarida tadqiqotchilar nafas yo‘llarini qoplab turadigan to‘qima — bronxial epiteliy hujayralariga quruq havo qanday ta’sir qilishini o‘rgandi. Tahlil natijalariga ko‘ra, bunday sharoitda hujayralar yopishqoq shilliq moddani kam ajratadi va yallig‘lanish haqida xabar beruvchi oqsillar — sitokinlarni yanada faolroq ishlab chiqaradi.
Yana bir tajriba sichqonlarda o‘tkazildi: sog‘lom va nafas olish tizimi kasalliklariga chalingan sichqonlar bir hafta davomida quruq havo ta’sirida qoldirildi. Natijada ularning o‘pkasida immun hujayralari to‘planib qoldi — bu ham yallig‘lanish jarayoni yuzaga kelganidan dalolat beradi.
Yana nimalar ma’lum?
Iqlimga oid prognozlar Yer yuzida havo namligi yanada pasayishini ko‘rsatmoqda. Olimlarning ta’kidlashicha, 2030 yilga kelib nafas yo‘llari qurishi bilan bog‘liq kasalliklar chastotasi ortadi. Bu ayniqsa, ko‘p vaqtini konditsionerli xonalarda o‘tkazadigan odamlar orasida kuzatilishi mumkin.
Tadqiqot mualliflari nafaqat havoning tozaligiga, balki uning namligiga ham e’tibor berishga chaqirmoqda. Ularning fikricha, bu iqlim o‘zgarishi fonida nafas olish muammolarining oldini olishda muhim rol o‘ynashi mumkin.
Tavsiya etamiz
Husanovning o‘yinsiz seriyasi atrofidagi savollar va javoblar
Sport | 18:17 / 04.05.2025
9 may bayrammi yoki motam? Bu kunning mazmuni qanday?
O‘zbekiston | 21:19 / 03.05.2025
Husanov nega o‘ynamayapti?
Sport | 10:00 / 01.05.2025
Orzu-havas niqobini kiygan kimo‘zarga o‘ynash: hukumat to‘ylarni tartibga sola oladimi?
O‘zbekiston | 17:00 / 30.04.2025
So‘nggi yangiliklar
-
YeChL. Kambeklarga boy bo‘lgan uchrashuvda "Inter" "Barselona"ni yengib, finalga chiqdi
Sport | 02:38
-
Hindiston Pokiston hududiga raketa zarbalarini berdi - video
Jahon | 01:59
-
NATOning uch davlati Vuchich va Fitso samolyotlarining Moskvaga uchishini taqiqladi
Jahon | 01:17
-
Kolumbiyada 6 ta maymunni bojxonadan ishtonlariga yashirib olib o‘tishga uringan shaxslar ushlandi
Jahon | 00:35
Mavzuga oid

21:26 / 08.04.2025
Olimlar ifloslangan havo keksalar miyasiga zarar yetkazishini aniqladi

08:02 / 05.04.2025
Olimlar bonobo maymunlarining «tili»ni o‘rganib chiqishdi

18:19 / 01.04.2025
O‘zbekiston ayollar salomatligi global indeksida uch pog‘ona yuqoriladi

17:33 / 29.03.2025