Olimlar Yerda dinozavrlarning qirilishiga olib kelgan asteroid yolg‘iz bo‘lmaganini aniqladi

Jahon 20:54 / 03.10.2024 3403

Olimlar bundan 65 million yil oldin Yerga qulab, dinozavrlarning qirilib ketishiga olib kelgan ulkan asteroid yolg‘iz bo‘lmaganini tasdiqladi. Xuddi shu davrda G‘arbiy Afrika qirg‘oqlari yaqinidagi dengizga ikkinchi kichikroq kosmik tosh kelib tushgan va natijada ulkan krater paydo bo‘lgan.

Olimlarning so‘zlariga ko‘ra, asteroidning qulashi oqibatida balandligi 800 metrdan oshadigan sunami yuzaga kelgan. Xeriot-Uott universitetidan bo‘lgan doktor Uisdin Nikolson Nadir kraterini ilk bor 2022 yilda aniqlagan edi, ammo uning qanday paydo bo‘lgani bugunga qadar noma’lumligicha qolib kelayotgandi.

Endi doktor Nikolson hamda uning hamkasblari 9 kilometrli o‘ra asteroidning dengiz tubiga qulashi oqibatida hosil bo‘lganini ta’kidlamoqda. Ular mazkur hodisa aynan qachon sodir bo‘lganini yoki u Meksikada 180 kilometrli Chiksulub kraterini hosil qilgan asteroiddan oldin yoki keyin yuz berganini ayta olmaydi. Ammo ularning qayd etilishicha, kichik kosmik tosh dinozavrlar qirilib ketgan Bo‘r davri oxirida paydo bo‘lgan.

«Tasavvur qiling, asteroid Glazgoga urildi, siz esa 50 kilometr uzoqlikdagi Edinburgdasiz. Osmonda Quyoshdan 24 barobar katta ulkan olovli shar paydo bo‘ladi — shuning o‘zi Edinburgdagi daraxt va o‘simliklar yonib ketishiga kifoya qiladi», — deydi Nikolson.

Asteroid urilishi oqibatida taxminan 7 balli zilzilalar ham yuzaga kelgan, dengiz ostidan suv ham atrofga otilib, keyin yana o‘z joyiga qaytgan.

Nadir kraterini hosil qilgan asteroidning o‘lchami 450-500 metrni tashkil etgan. Olimlarning hisob-kitobi bo‘yicha, u Yerga soatiga 72 ming kilometr tezlikda kelib urilgan. Insoniyat tarixida shunga yaqin voqea 1908 yili Tungusda sodir bo‘lgan — o‘shanda Sibir osmoni uzra 50 metrli asteroid portlab ketgandi.

Ko‘proq yangiliklar: