Birlashgan Millatlar Tashkilotiga a’zo davlatlar 18 sentabr, chorshanba kuni Isroilning Falastin hududlarini bosib olishini 12 oy ichida to‘xtatish va rezolyutsiyaga rioya qilmagan taqdirda sanksiyalar qo‘llashni talab etuvchi rezolyutsiyani qabul qilish uchun ovoz berdi. Hujjatni 124 davlat qo‘llab-quvvatladi, 14 davlat qarshi ovoz berdi, yana 43 davlat betaraf qoldi. Isroil rezolyutsiyani «buzilgan» va «bema’ni» deb atadi.
O‘zbekiston ham Falastin hududidan Isroil qo‘shinlari chiqib ketishiga ovoz berdi.
Rezolyutsiyada Isroil qo‘shinlarini Falastin hududidan olib chiqib ketish, yangi aholi punktlari qurilishini to‘xtatish, bosib olingan yer va mulklarni qaytarish, shuningdek, ko‘chirilgan falastinliklarning qaytishi talab qilinadi. Majburiy bo‘lmagan hujjat Xalqaro sudning 1967 yildan beri bosqinchilik «noqonuniy» ekanligi haqidagi maslahat xulosasiga asoslanadi.
Rezolyutsiya Falastin delegatsiyasi tomonidan 2024 yilning may oyida BMT organlaridagi huquqlari kengaytirilganidan keyin birinchi marta kiritilgan. Falastin ma’muriyatining BMTdagi doimiy kuzatuvchisi Riyod Mansurning aytishicha, hujjatdan maqsad «xalqaro hamjamiyatning Bosh assambleyadagi bosimi va Xalqaro sudning tarixiy qarori bosimidan foydalanib, Isroilni o‘z xatti-harakatlarini o‘zgartirishga majbur qilish».
Isroil rezolyutsiya haqida: «Sharmandali qaror»
Isroil rezolyutsiyani keskin rad etdi. Isroilning BMTdagi doimiy vakili Dani Danon ovoz berishni «Falastin ma’muriyatining diplomatik terrorizmini qo‘llab-quvvatlovchi sharmandali qaror» deb atadi. «Bosh assambleya 7 oktyabr qirg‘inining bir yilligida Hamasni qoralash va qolgan barcha garovga olinganlarni ozod qilishga chaqirish o‘rniga, Hamas qotillarini qo‘llab-quvvatlayotgan Falastin ma’muriyati ohangida raqsga tushishda davom etmoqda», — dedi Danon.
Isroil Tashqi ishlar vazirligi matbuot kotibi Oren Marmorshteyn ijtimoiy tarmoqda: «Xalqaro siyosat shunday ko‘rinishga ega», deb yozdi. Marmorshteynning so‘zlariga ko‘ra, bu «voqelikdan ajralgan, terrorizmni rag‘batlantiradigan va tinchlik imkoniyatlariga zarar yetkazadigan buzilgan yechim».
O‘z navbatida, AQShning BMTdagi elchisi Linda Tomas-Grinfild ovoz berishdan oldin rezolyutsiyani «g‘azablantiruvchi» deb qoraladi va «tinchlik ishini ilgari surmaydi» dedi. Tomas-Grinfild: «Rezolyutsiyada, jumladan, terrorchi tashkilot bo‘lmish Hamas hozirda G‘azoda hokimiyat, nazorat va ta’sir o‘tkazayotgani tan olinmaydi», dedi. AQSh, Vengriya, Chexiya, Argentina va boshqa bir qancha davlatlar rezolyutsiyaga qarshi ovoz berdi. Germaniya betaraf qoldi.
Yaqin Sharqdagi keskinlashuv
2023 yil 7 oktyabr kuni ertalab Hamasning harbiy qanoti - «Izzaddin al-Qassam brigadalari» Isroilga qarshi «Al-Aqso to‘foni» operatsiyasi boshlanganini e’lon qildi. G‘azo sektoridan Isroil tomon minglab raketalar otildi, qurolli guruhlar Isroil aholi punktlariga kirdi.
Hamasning bildirishicha, operatsiya bosib olingan Sharqiy Quddusdagi Al-Aqso masjidiga bostirib kirish va isroillik muhojirlarning falastinliklarga nisbatan zo‘ravonligi kuchayib borayotganiga javoban amalga oshirilgan. Bunga javoban Isroil armiyasi G‘azo sektorida Hamasga qarshi o‘nlab qiruvchi samolyotlardan foydalangan holda «Temir qilichlar» operatsiyasi boshlanganini e’lon qildi.
Isroil-Falastin mojarosi avj olgandan beri 41 mingdan ortiq falastinlik halok bo‘ldi. Isroilda qurbonlar soni 1400 dan oshadi. G‘azoning 2,3 million aholisi Isroilning havodan ommaviy bombardimon qilishi va eksklavning to‘liq blokadasi tufayli oziq-ovqat, suv va dori-darmonlar tanqisligidan aziyat chekmoqda.
