«G‘alaba rejasi» Rossiyani diplomatik yo‘llar bilan Ukrainadagi urushni tugatishga «majburlash» imkoniyatini beradi. Ushbu hujjat ikkinchi «tinchlik sammiti»ga taqdim etilishi kerak. DW muxbirining xabar berishicha, bunday bayonotni Ukraina prezidenti Volodimir Zelenskiy 11 sentabr, chorshanba kuni Kiyevda bo‘lib o‘tgan «Qrim platformasi» sammiti yakunlari bo‘yicha aytgan.

Davlat rahbarining so‘zlariga ko‘ra, «g‘alaba rejasi» «Ukrainani mustahkamlash rejasi»dir. Bu «Rossiya Federatsiyasining ushbu urushni tugatish to‘g‘risidagi qaroriga psixologik, siyosiy va turli xil ta’sirga ega bo‘ladi», dedi Zelenskiy.

Shu bilan birga, u ushbu rejani AQSh prezidenti Jo Bayden bilan muhokama qilishga va’da berdi, chunki uning amalga oshirilishi ko‘p jihatdan Vashingtonga bog‘liq. Shu bilan birga, Ukraina rahbari hozirda Rossiya bilan tinchlik muzokaralarini olib borish vakolatini bermaganini ta’kidladi. «Ruslar bilan gaplashish uchun sizda vakolat bo‘lishi kerak, men shaxsan bunday vakolat bermaganman», dedi Zelenskiy.

Ukrainada dronlar ishlab chiqarishni moliyalashtirish

Boshqa narsalar qatorida, Ukraina prezidenti «Qrim platformasi» yakunlari bo‘yicha o‘tkazilgan matbuot anjumanida ittifoqchilarni Kiyevga uchuvchisiz uchoqlar ishlab chiqarishni moliyalashtirishda yordam berishga chaqirdi.

«Ushbu dronlar bizning xalqimizni qutqarishda juda foydali, Ukraina sanoati ishlab chiqarishni ikki baravar oshirishga tayyor, ammo bu yetarli emas. Biz hamkorlarimizga moliyalashtirishda yordam so‘rab murojaat qilmoqdamiz, chunki buni amalga oshirish arzonroq va tezroq (dronlarni ishlab chiqarish)», - deya tushuntirdi Volodimir Zelenskiy.

Eronning Rossiyaga ballistik raketalarni topshirishi haqidagi savolga javob berar ekan, davlat rahbari shunday dedi: «Men bu ma’lumotni razvedka xizmatlaridan oldim, bu raketalardan foydalanilganini tasdiqlay olmayman».

Rossiya hududiga chuqur zarba berish va asirlarni ozod qilish

Prezident, shuningdek, ittifoqchilar bilan uzoq masofali G‘arb qurollaridan Rossiya hududini chuqur o‘qqa tutishga ruxsat berish bo‘yicha muzokaralar davom etishini e’lon qildi. Shu bilan birga, Zelenskiy birozdan keyin bu mavzuni Ukraina tomonidan «Qrim platformasi» ishida ishtirok etish uchun taklif qilingan AQSh Davlat departamenti rahbari Entoni Blinken va Britaniya tashqi ishlar vaziri Devid Lemmi bilan muhokama qilmoqchi ekanligini aytdi. 

Oxirgi besh yil ichida Rossiya faqat bir qrim-tatarni asirlikdan ozod qilganiga izoh berar ekan, Zelenskiy shunday dedi: «Ular (ruslar) siyosiy mahbuslarni, jumladan, qrim-tatarlarni ham ozod qilishga kam harakatchan. Biz ularni harbiy asirlarga almashtirishimiz mumkin, shuning uchun ularni uyga olib borish qiyin».

Ukraina prezidentining qo‘shimcha qilishicha, Kiyev Qatar, Amirliklar, Turkiya, Ozarboyjon kabi davlatlar bilan hamkorlik qilib, asirlarni ozod qilishga harakat qilmoqda, hozircha muvaffaqiyat qozonmoqda.

G‘arbning Ukrainaga qo‘shimcha yordami

Sammitdan so‘ng Litva prezidenti Gitanas Nauseda o‘z mamlakati Rossiyaning Qrim va Ukrainaning boshqa hududlarini egallab olganini hech qachon tan olmasligini, shuningdek, Vilnyus Rossiyaning Ukrainaga nisbatan tajovuzi uchun maxsus xalqaro tribunal tashkil etilishini qo‘llab-quvvatlashini ta’kidladi.

O‘z navbatida Xorvatiya bosh vaziri Andrey Plenkovich Kiyevga kelgusida harbiy, siyosiy va iqtisodiy yordam ko‘rsatishga va’da berdi. «Biz sizning (Ukraina) energetika sanoatingizni tiklashga yordam beramiz», - dedi u va Xorvatiya sudyalari va prokurorlari urush jinoyatlarini tergov qilishda qatnashayotganini qo‘shimcha qilib o‘tdi.

Latviya bosh vaziri Evika Silinya ham davomiy qo‘llab-quvvatlashga va’da berdi. «Bu yil va kelgusi yilda Latviyaning harbiy yordami mamlakat yalpi ichki mahsulotining 0,25 foizini tashkil qiladi», dedi u.

Uning so‘zlariga ko‘ra, Latviya 2025 yilga mo‘ljallangan yordam partiyasini tayyorlamoqda, unga zirhli texnika, dron va boshqa harbiy texnika kiradi. Bundan tashqari, Latviya Ukrainaga generatorlar va quyosh batareyalari sovg‘a qilmoqda. «Biz Chernihiv viloyatidagi 500 ta xonadonni jihozlar bilan ta’minladik», deb eslatdi bosh vazir.

«Qrim platformasi» 

«Qrim platformasi» xalqaro diplomatik formati 2021 yilda Ukraina hukumati tomonidan Qrim yarimorolidagi vaziyatga jahon hamjamiyatining e’tiborini jalb qilish maqsadida tashkil etilgan. 

Birinchi sammitda 46 davlat va xalqaro tashkilotlar ishtirok etdi, ammo bu yil «Qrim platformasi» sammitida 60 dan ortiq ishtirokchi bor.

«Qrim platformasi» parlament spikerlari darajasida ham amalga oshiriladi. Birinchi bunday uchrashuv 2023 yil oktyabr oyida Xorvatiya poytaxti Zagrebda bo‘lib o‘tgan. 2024 yil oktyabr oyida «Qrim platformasi»ning uchinchi parlament sammitiga Latviya mezbonlik qiladi.