Yerning bir yillik tabiiy resurslari shartli zaxirasi 7 oyda tugadi

2023 yilda odamlar qayta tiklanadigan tabiiy resurslar shartli zaxirasini 2 avgust, chorshanba kuniga qadar tugatdi, deb xabar bermoqda «Ekologik iz global tarmog‘i» Amerika ekologik tashkiloti (Global Footprint Network, GFN). Natijada 2 avgust amerikalik ekologlar tomonidan 2023 yilgi Jahon ekologik qarz kuni deb e’lon qilindi. 

GFN o‘z hisob-kitoblarida insonning ekologik izini (odamlarning qayta tiklanadigan resurslardan foydalanishi) biosig‘im (sayyoraning chiqindilarni qayta tiklash va o‘zlashtirish qobiliyati) bilan solishtiradi. Mutaxassislarning ta’kidlashicha, agar Yer yuzidagi barcha odamlar Germaniyadagidek isrofgarchilik bilan yashasa, ekologik qarz kuni 4 mayga to‘g‘ri kelgan bo‘lardi.

O‘tgan yili odamlar «ekologik kredit» bo‘yicha yashashni 5 kun avval – 28 iyuldan boshlagan. Bir qarashda, odamlar 2023 yilda 2022 yilga qaraganda kamroq resurslarni ishlatganga o‘xshaydi, ammo GFN ekologlari bu faqat tashqaridan ko‘rinayotgan jarayon ekanligini ta’kidlamoqda.

Taqqoslash haqiqatan indikativ bo‘lishi uchun yillik ko‘rsatkichlar yangi ma’lumotlar va usullarni hisobga olgan holda retroaktiv ravishda yangilanadi, shuning uchun 2022 yilda ekologik qarz kuni aslida faqat 1 avgustda, ya’ni amaldagidan atigi bir kun oldin kelgan, deb tushuntirgan ekologlar.

Vaziyat deyarli o‘n yil davomida o‘zgarmadi, dedi GFN vakili Amanda Dip. U koronavirus pandemiyasi yoki energiyani dekarbonizatsiya qilish harakatlari tufayli iqtisodiy faollikning pasayishi resurslar iste’moliga qanday ta’sir qilgani hali aniq emasligini ta’kidladi.