Toshkent viloyatining Bekobod tumanidagi Qushchi mahallasida noma’lum maxluq bir oydirki aholi chorvasiga ziyon yetkazmoqda. Asosan buzoqlarni yelka qismidan g‘ajib ketayotgan yirtqichni ko‘rganlar u itga o‘xshashini, ammo na it va na bo‘ri ekanligini ta’kidlayapti. Aholi qishloqqa tobora yaqinlashayotgan yirtqich odamlarga ham tashlanib qolishidan xavotirda. Mas’ullar esa hozircha masalaga e’tibor qaratishmagan.
Noma’lum yirtqich chegara yonida joylashgan qishloqqa qo‘shni Tojikistondagi tog‘li hududdan tushib kelgan, deya taxmin qilinmoqda. U o‘tgan bir oy mobaynida o‘nga yaqin buzoqni bir xil uslubda – yelka qismidan bo‘g‘izlab ketgan.
Asosan yarim tunda hujumga o‘tayotgan noma’lum maxluqni tasodifan ko‘rib qolganlar bor. Qishloqda yashovchi fuqarolardan biri uni hatto mashina ichidan g‘ira-shira suratga olishga ham ulgurgan. Odamlarning tasvirlashicha, yirtqich katta itga o‘xshaydi, biroq it ham, bo‘ri ham, shoqol ham emas. Sababi, bo‘ri chorvani asosan bo‘yin qismidan bo‘g‘izlaydi, shoqol esa buzoqqa hamla qilolmaydi.
Mahalla erkaklari to‘da bo‘lishib, kechqurunlari bir necha bor maxluqni izlab ko‘rishgan. Qidiruv ishlariga ovchilar ham jalb etilgan. Biroq ularning noma’lum hayvonni tutish borasidagi harakatlari samarasiz bo‘lyapti.
“G‘alati voqealar bo‘lyapti mahallamizda: noma’lum maxluq kelib, buzoqlarga zarar yetkazyapti. Buzoqni yiqitib, qonini ichadi, yelkasini yeydi. Shu bilan yo‘q, topolmayapmiz. Kechqurun soat 1-4 orasida bo‘lyapti bu narsalar. Ko‘rganlar itga o‘xshaydi deyapti, faqat bo‘yni uzunroq, qulog‘i kalta va tik ekan.
Maxluq asosan 1 yoshgacha bo‘lgan buzoqlarning yelkasidan olyapti. Avvaliga qonini ichadi, keyin go‘shtini yeydi. Yelkasidan 2-3 kg go‘shtni yegach buzoq yotib qolyapti. Egasi nima qilishini bilmay, so‘yib ko‘mib tashlashga majbur bo‘lyapti”, deydi mahalla faoli Oybek Abdurahimov.
Moli bo‘g‘izlab ketilgan fuqarolardan biri Sherzod Rajabovning ta’kidlashicha, yirtqich uning uyiga yuz metr masofagacha yaqinlashgan. Traktorchi bo‘lib ishlovchi Rajabov buzoqni biroz oldin ro‘zg‘ordan orttirib jamg‘argan puliga, 3,2 mln so‘mga sotib olganligini aytadi.
“15 kun bo‘ldi, tomorqamdan 100 metrcha narida dala bor, o‘sha yerga olib borib bog‘lab qo‘ygandim buzog‘imni. Ular ikkita edi. Ertalab turib qarasam bittasi ko‘rinmayapti. Borsam ariq ichida yotibdi, yelkasini g‘ajib tashlabdi. O‘zi tirik, ammo boshini ko‘tarolmaydi, yelkadagi payni uzib tashlagan. Foydasi yo‘q, yashamasdi baribir, so‘yib ko‘mib tashladik. Endi ikkinchisini uyga keltirib, qo‘riqlab yotibmiz. Har kuni joyini o‘zgartiryapti u maxluq: biz bu tomonni izlasak, u boshqa tomonda iz qoldiryapti. Hatto itlar ham yaqinlashmayapti unga”.
Mahalla faollaridan biri Qodir Ahmedovga ko‘ra, qishloqda yosh bolalar ham dala-dashtda mol boqishadi. Yirtqich paydo bo‘lganidan buyon odamlar xavotir ichida kun o‘tkazishyapti, aksariyati mollarini uylariga olib ketmoqda.
“Qo‘limizda qurol yo‘q, xoda va temir-tersakni ko‘tarib chiqyapmiz-u, ammo biz baribir uni ushlay olmasak kerak.
Yosh-yosh bolalar mana shu o‘rib ketilgan bug‘doy dalalarida mol boqishadi. Tunov kuni kunduz paytida bitta qo‘chqorni yeb ketyapti. Ekologiyaga murojaat qildik, ular bizga 6 nafar ovchi biriktirib berdi. Aholi bilan 50-60 kishi bo‘lib, chiqib izladik. 2-3 kun shunaqa ishlarni qildik, lekin baribir topishning iloji bo‘lmayapti”, deya ta’kidlaydi Qodir Ahmedov.
Qishloqda veterinar bo‘lib ishlovchi Tojiqul Do‘smatov ham yirtqichning ilk hujumiga guvoh bo‘lganlardan. Tungi payt uyidan uncha uzoq bo‘lmagan fermer xo‘jalik dalasida mollarning bo‘kirganini eshitgan veterinar mashinasida darhol voqea joyiga yetib borgan va noma’lum maxluqning hujumi ustidan chiqqan. Ammo maxluq qochib qolishga ulgurgan.
Yirtqich hamlasidan faqatgina bir buzoq tirik qolgan. Ayni paytda egasi uni davolashga harakat qilmoqda.
Viloyat va tuman mas’ullari, tegishli tashkilotlar ushbu masalaga jiddiyroq e’tibor qaratishlari hamda noma’lum maxluqni tezroq tutish choralari ko‘rilishi zarur. Chunki qishloq aholisi xavotirda yashamoqda. Maxluq esa kutilmaganda odamlarga ham tashlanib qolishi hech gap emas.
Ruslan Saburov,
Baxtiyor To‘xtayev,
Kun.uz
Tasvirchi va montaj ustasi: Abdusalim Abduvohidov.
