Xalqaro valuta jamg‘armasi (XVJ) direktorlar kengashi yangi 48 oylik kengaytirilgan moliyalashtirish dasturi (EFF) doirasida Ukrainaga 15,6 milliard dollar (14,4 milliard yevro) ajratishni ma’qulladi. Bu mablag‘ Kiyevga umumiy qiymati 115 milliard dollar (106 milliard yevro) bo‘lgan yangi qo‘llab-quvvatlash paketi doirasida taqdim etiladi, deb xabar qildi XVJ matbuot xizmati 31 mart, juma kuni. Shu bilan birga, fond ijroiya kengashi Ukrainaga zudlik bilan 2,7 milliard dollar (2,5 milliard yevro) o‘tkazishga ruxsat berdi.
Mablag‘lar Ukrainaning fiskal, tashqi, narx va moliyaviy barqarorligini qo‘llab-quvvatlash, uning iqtisodiy tiklanishiga hissa qo‘shish, shuningdek, institutlarni uzoq muddatli urushdan keyin mustahkamlash va Kiyevning YeIga kirishga intilishi uchun mo‘ljallangan.
EFF mexanizmini tasdiqlash xalqaro donorlar va Ukraina hamkorlaridan keng ko‘lamli imtiyozli mablag‘larni jalb qilishi kutilmoqda. Bu qadam, o‘z navbatida, Ukrainaning to‘lov balansi muammosini hal qilishga, qarz barqarorligini tiklashga yordam berishi, shuningdek, islohotlarga hissa qo‘shishi kerak.
Dastur ikki bosqichni o‘z ichiga oladi. Birinchisi, 2023 va 2024 yillarda joriy yil uchun budjet barqarorligi, daromadlarni ko‘paytirish, valuta kursi barqarorligini ta’minlash, tegishli valuta zaxiralarini saqlash va Ukraina Milliy bankini mustahkamlashga e’tibor qaratiladi.
Ikkinchi bosqichda e’tibor Ukrainaning yanada tarkibiy islohotlariga, makroiqtisodiy barqarorlikni ta’minlashga, urushdan keyingi dastlabki rekonstruksiyaga va uzoq muddatli o‘sishga qaratiladi, shu jumladan, mamlakatning YeIga kirish maqsadlari kontekstida.
Ushbu kredit Ukraina uchun Rossiya tomonidan unga qarshi keng ko‘lamli urush boshlanganidan beri eng katta kredit bo‘ladi va XVJ tomonidan urush holatida bo‘lgan mamlakatga birinchi bunday keng ko‘lamli moliyaviy yordam paketiga aylanadi.
Ukrainadagi urushning oqibati, shuningdek, dunyo davlatlari tomonidan pul-kredit siyosatining keskinlashuvi 2023 yilda global iqtisodiy o‘sishning 3 foizdan kam bo‘lishiga olib keladi. Bunday prognozni XVJ rahbari Kristalina Georgiyeva 30 mart kuni Boao Osiyo forumida aytib o‘tgandi.
«Jahon iqtisodiyoti ancha vaqtdan beri notinch muhitda bo‘lib, shok ortidan shokni boshdan kechirmoqda. Biz 2023 yilni yana bir qiyin yil bo‘lishini kutmoqdamiz», dedi u.
«Uzoq davrdagi past foiz stavkalaridan inflatsiyaga qarshi kurashish uchun zarur bo‘lgan ancha yuqori stavkalarga tez o‘tish ba’zi rivojlangan iqtisodiyotlarda muqarrar ravishda bank sektorida notinchlikni keltirib chiqardi va siyosiy qarorlarni yanada qiyinlashtirdi», deb davom etdi XVJ rahbari. Uning fikricha, jahon iqtisodiyotini kutayotgan qiyinchiliklarni yengishning yagona yo‘li hamkorlik va hamjihatlikdir.
