Халқаро валюта жамғармаси (ХВЖ) директорлар кенгаши янги 48 ойлик кенгайтирилган молиялаштириш дастури (EFF) доирасида Украинага 15,6 миллиард доллар (14,4 миллиард евро) ажратишни маъқуллади. Бу маблағ Киевга умумий қиймати 115 миллиард доллар (106 миллиард евро) бўлган янги қўллаб-қувватлаш пакети доирасида тақдим этилади, деб хабар қилди ХВЖ матбуот хизмати 31 март, жума куни. Шу билан бирга, фонд ижроия кенгаши Украинага зудлик билан 2,7 миллиард доллар (2,5 миллиард евро) ўтказишга рухсат берди.
Маблағлар Украинанинг фискал, ташқи, нарх ва молиявий барқарорлигини қўллаб-қувватлаш, унинг иқтисодий тикланишига ҳисса қўшиш, шунингдек, институтларни узоқ муддатли урушдан кейин мустаҳкамлаш ва Киевнинг ЕИга киришга интилиши учун мўлжалланган.
EFF механизмини тасдиқлаш халқаро донорлар ва Украина ҳамкорларидан кенг кўламли имтиёзли маблағларни жалб қилиши кутилмоқда. Бу қадам, ўз навбатида, Украинанинг тўлов баланси муаммосини ҳал қилишга, қарз барқарорлигини тиклашга ёрдам бериши, шунингдек, ислоҳотларга ҳисса қўшиши керак.
Дастур икки босқични ўз ичига олади. Биринчиси, 2023 ва 2024 йилларда жорий йил учун бюджет барқарорлиги, даромадларни кўпайтириш, валюта курси барқарорлигини таъминлаш, тегишли валюта захираларини сақлаш ва Украина Миллий банкини мустаҳкамлашга эътибор қаратилади.
Иккинчи босқичда эътибор Украинанинг янада таркибий ислоҳотларига, макроиқтисодий барқарорликни таъминлашга, урушдан кейинги дастлабки реконструкцияга ва узоқ муддатли ўсишга қаратилади, шу жумладан, мамлакатнинг ЕИга кириш мақсадлари контекстида.
Ушбу кредит Украина учун Россия томонидан унга қарши кенг кўламли уруш бошланганидан бери энг катта кредит бўлади ва ХВЖ томонидан уруш ҳолатида бўлган мамлакатга биринчи бундай кенг кўламли молиявий ёрдам пакетига айланади.
Украинадаги урушнинг оқибати, шунингдек, дунё давлатлари томонидан пул-кредит сиёсатининг кескинлашуви 2023 йилда глобал иқтисодий ўсишнинг 3 фоиздан кам бўлишига олиб келади. Бундай прогнозни ХВЖ раҳбари Кристалина Георгиева 30 март куни Боао Осиё форумида айтиб ўтганди.
«Жаҳон иқтисодиёти анча вақтдан бери нотинч муҳитда бўлиб, шок ортидан шокни бошдан кечирмоқда. Биз 2023 йилни яна бир қийин йил бўлишини кутмоқдамиз», деди у.
«Узоқ даврдаги паст фоиз ставкаларидан инфляцияга қарши курашиш учун зарур бўлган анча юқори ставкаларга тез ўтиш баъзи ривожланган иқтисодиётларда муқаррар равишда банк секторида нотинчликни келтириб чиқарди ва сиёсий қарорларни янада қийинлаштирди», деб давом этди ХВЖ раҳбари. Унинг фикрича, жаҳон иқтисодиётини кутаётган қийинчиликларни енгишнинг ягона йўли ҳамкорлик ва ҳамжиҳатликдир.
