2023 йил 1 апрелдан республика ҳудудларида аҳоли хонадонларига кичик қувватли (умумий қуввати 50 kW-cоатгача) қуёш панелларини ўрнатишни рағбатлантириш бўйича “Қуёшли хонадон” дастури амалга оширилади.
Дастурга кўра, йил охиригача 37 мингта хонадонга қуёш панелларини ўрнатиш режа қилиняпти.
15 февралдаги президент қарори билан 2023 йил 1 апрелдан бошлаб кичик қувватли қайта тикланувчи энергия манбалари қурилмаларини ўрнатиш режаси тасдиқланган.
Қуёш панелидаги ортиқча электр токи ва субсидиялар қандай ҳисобланади?
Уйингизга ўрнатилган қуёш панеллари сизга етадиганидан кўпроқ электр энергияси ишлаб чиқарса, давлат уни кафолатли равишда сотиб олади. Бунинг учун қуёш панели рақамли ҳисоблагичга уланади ва давлат билан ўртангиздаги ҳисоб-китоблар автоматик равишда рўй беради.
Масалан, ой давомида сиз электр тармоғидан 100 kW-соат электр энергияси олдингиз, сиз ўрнатган панеллар эса айтайлик 500 kW-соат ток ишлаб чиқарди. Агар ой якунлари бўйича сиз тармоққа узатган ток миқдори тармоқдан олинган ток миқдоридан кўп бўлса, ана шу ўртадаги ижобий фарқнинг ҳар бир kW-соати учун давлат 1000 сўмдан субсидия тўлайди.
Агар қуёш панеллари каттароқ бўлиб, ўртадаги ижобий фарқ 200 kW-соат бўлса, субсидия ўз-ўзидан 200 минг сўм, 5000 kW-соат бўлса, субсидия 500 минг сўм бўлади. Уй учун мўлжалланган энг кичик қуёш панеллари одатда 3 киловаттлик бўлади. Давлат эса 50 киловаттгача қувватдаги панеллар учун хонадон эгаларига субсидия тўлашга тайёрлигини билдирган. Албатта, умумий тармоққа узатиладиган электрнинг максимал чекланган миқдори тармоқнинг техник имкониятларига боғлиқ.
Субсидиялар қандай тўланади?
Механизм автоматик ишлаши учун уйингиздаги электрон ҳисоблагич “Солиқ” иловасига интеграция қилинади. Ойнинг 25-санасигача ўтган ой учун субсидия пластик картангизга тушириб берилади. Ҳар ойлик ҳисоб-китоблар SMS тарзида юбориб турилади.
“Ҳудудий электр тармоқлари” вакилларининг айтишича, компаниянинг биллинг тизими орқали хонадон қанча токни асосий манбадан, қанчасини қуёш панелларидан олганини автоматик ҳисоб-китоб қилиб боради.
Яна бир маълумот: субсидия орқали олган даромадингиз солиққа тортилмайди. Бундан ташқари, 1 мартдан бошлаб уйга панеллар ўрнатиш учун электр корхонасидан техник шарт олиш ҳам керак эмас.
Mуҳим эслатма: субсидия тўланаётган бўлса ҳам, умуман олганда уйга қуёш электр станцияларини ўрнатиш арзон турмайди. Биз масаланинг бу ва бошқа жиҳатлари билан кейинги видеоларимизда таништириб борамиз.
Мадина Очилова,
Жавоҳир Ғайратов,
Kun.uz
