AEXA Ukraina atom elektr stansiyalarida hech qanday qurol topmadi

Jahon 09:41 / 25.01.2023 4856

Rossiya Ukrainani atom elektr stansiyalariga harbiy texnika joylashtirishda ayblaganidan so‘ng, Atom energiyasi bo‘yicha xalqaro agentlik (AEXA) 24 yanvar, seshanba kuni Ukrainadagi barcha atom elektr stansiyalarida keng qamrovli tekshiruv o‘tkazdi va ularda hech qanday qurol topilmadi. Bu haqda AEXA rahbari Rafael Grossi o‘sha kuni Yevropa parlamentida so‘zlagan nutqida ma’lum qildi. «Albatta, bu tekshirish natijasi salbiy bo‘ldi va bu haqda hisobot taqdim etamiz», — dedi u.

Uning so‘zlariga ko‘ra, agentlik atom elektr stansiyalaridagi xavfli va noqonuniy xatti-harakatlar bo‘yicha ayblovlarni ikkinchi marta fosh qilmoqda. Birinchi bunday epizod Rossiya Ukrainani «iflos bombalar» tayyorlaganlikda ayblaganida sodir bo‘ldi, deb eslaydi u. O‘shanda AEXA inspektorlari ham shoshilinch tekshiruv o‘tkazib, «barcha radioaktiv moddalar o‘z o‘rnida va bunday taxminlarga asos yo‘q» degan xulosaga kelishdi.

Kiyev taklifiga ko‘ra, AEXA inspektorlari hozirda Ukrainaning barcha beshta atom elektr stansiyalarida, jumladan Chernobilda doimiy bo‘lib, urush vaqtida texnik yordam ko‘rsatyapti. Agentlikning navbatdagi maqsadi Zaporijjya AES atrofida va uning yonida xavfsiz hudud yaratish, dedi Grossi. U bu haqda Ukraina va ZAES hududini egallab olgan Rossiya bilan muzokaralar olib bormoqda, u bu muloqotni yadroviy xavfsizlik muammosini siyosiy yechimga umid beruvchi ko‘prik deb atadi.

AEXA direktori ZAES atrofidagi xavfsizlik zonasi qurolsizlantirilgan hudud emasligini tushuntirdi. Uning agentligi stansiya hududi va unga tutash hududda harbiy harakatlar to‘xtashiga, shuningdek, Rossiya tomonidan atom stansiyasi atrofida raketa va og‘ir artilleriya qurilmalarini joylashtirmaslikka erishishga harakat qilmoqda.

«O‘q otish, bombardimon qilish, AES elektr tarmog‘idagi doimiy nosozliklar sharoitida avariya xavfini istisno etib bo‘lmaydi. Bunday holda nima bo‘lishi mumkinligining butun ko‘lami bor, - deya AEXA rahbari DW'ning ZAESda avariya yuz berishi mumkin bo‘lgan ssenariylar haqidagi savoliga javoban. - Buni poyezdlarning falokati bilan solishtirish mumkin: qancha odam halok bo‘lishi turli omillarga bog‘liq. Bu yerda ham shunday: bu bitta reaktor bo‘ladimi, yonilg‘i omboriga zarar yetadimi, ta’sir hududi qanchalik katta bo‘ladi? Har holda, biz buni o‘z tajribamizda sinab ko‘rmoqchi emasmiz!»

Yevropa parlamenti AEXAning ZAES atrofida xavfsizlik zonasini yaratish tashabbusini qo‘llab-quvvatladi. «Rossiyaning Ukrainadagi tajovuzkorligi bizning qit’amizdagi yadro xavfsizligiga to‘g‘ridan to‘g‘ri tahdiddir, - dedi Yevroparlamentning tashqi ishlar qo‘mitasi rahbari Devid MakAllister. - Biz barcha AEXAning sa’y-harakatlari kelishuvga olib keladi deb umid qilamiz». Yevroparlamentning xavfsizlik va mudofaa bo‘yicha quyi qo‘mitasi rahbari Natali Luazo bu muzokaralar tez orada yakunlanishiga va ZAES atrofida xavfsiz hudud imkon qadar tezroq tashkil etilishiga umid bildirdi.

Grossi allaqachon Ukrainada prezident Volodimir Zelenskiy bilan muzokaralar olib borgan va yaqin kunlarda Rossiyaga boradi.

Ko‘proq yangiliklar: