Уҳан вирусология институтининг етакчи олимаси Ши Чжэнли АҚШда пандемияга олиб келган коронавирус инфекцияси манбаси институт лабораторияси бўлгани ҳақида тарқатилаётган гапларни инкор этди.
Чжэнли The New York Times нашрига берган интервьюсида вирус институтдан ташқарига чиқиб кетганининг ҳеч қандай исботи йўқлигини айтган.
«Жин урсин, бирор нарсанинг исботи йўқ бўлса, қандай қилиб бу далилни келтира олиш мумкин?» деб айтган олима ўз интервьюсида.
У «дунё беайб олимлар устидан бўҳтон ёғдириладиган бундай даражага қандай келиб қолганини билмаслигини» айтган.
Хитойлик олима аввалроқ The Wall Street Journal нашрида коронавирус билан касалланишнинг илк ҳолатлари қайд қилинишидан бир ой олдин институтнинг 3 ходими бирданига COVID-19га ўхшаш аломатлар билан тиббий ёрдам сўрагани ҳақида тарқалган хабарларни рад этган.
«Уҳан вирусология институти бундай ҳодисаларга дуч келмаган. Агар иложи бўлса, биз текшира олишимиз учун ўша 3 ходимнинг исмларини айта олмайсизми?» деб қўшимча қилган Ши Чжэнли.
Аввалроқ The New York Times АҚШ маъмуриятидаги юқори лавозимли амалдорларга таяниб, АҚШ разведкасида коронавирус манбаси билан боғлиқ ҳали ўрганилмаган маълумотлар борлигини маълум қилган. Разведка вирус Уҳандаги лабораториядан чиқиб кетгани ёки ҳайвонлардан одамларга юққанини текшириш учун суперкомпьютердан фойдаланишни режалаштирмоқда.
Бундай маълумотлар ортида АҚШ президенти Жо Байден разведка хизматларига Хитойга эътибор қаратган ҳолда вирус манбасини топишдаги саъй-ҳаракатларни 2 карра кучайтириш ва натижалар ҳақида 90 кун ичида ҳисобот беришни буюрган.
Бу орада Хитой ташқи ишлар вазирлиги вакили Чжао Лицзян коронавирус келиб чиқишини аниқлаш доирасида АҚШ ҳам ЖССТ мутахассисларига ўз объектларига киришни таъминлаши кераклигини айтган.
ЖССТ мутахассислари Уҳан вирусология институтига ташрифдан кейин институт лабораториясидан вирусларнинг ташқарига чиқиб кетиши эҳтимоли «жуда озлиги» ҳақидаги хулосага келган. Бироқ Британия ва АҚШ бунга шубҳа билдириб, Хитой атайлаб экспертларга вирус ҳақидаги маълумотлар ва унинг намуналарини тақдим қилмаганини айтган.
Ўз навбатида, ЖССТ раҳбари Тедрос Адханом Гебрейесус 11–14 июн кунлари Британияда ўтган G7 саммитида коронавирус лабораторияда яратилган бўлиши мумкинлигини истисно қилиб бўлмаслигини айтган. У, шунингдек, Хитойни коронавирус келиб чиқишини аниқлаш бўйича олиб борилаётган терговнинг дастлабки босқичида етарлича очиқ-ойдин бўлмаганликда айблаган.
Ши Чжэнли 2020 йил декабр бошида коронавируснинг янги турлари тарқалиши мумкинлигидан огоҳлантирган илк хитойлик олимлардан бири саналади. Унинг таъкидлашича, Хитой жанубида яшовчи кўршапалаклар коронавируснинг одамга юқиши мумкин бўлган янги турлари ташувчиси ҳисобланади.
