Трамп Путин ва Зеленскийга телефон қилди. Асосий маълумотлар

АҚШ президенти Доналд Трамп 12 феврал куни Россия президенти Владимир Путин билан телефон орқали мулоқот қилди. Россия президенти матбуот котиби Дмитрий Песковнинг айтишича, суҳбат деярли бир ярим соат давом этган. Кремл маълумотларига кўра, суҳбат чоғида «Украинадаги вазиятни тартибга солиш мавзуси муҳокама қилинган» ва Трамп «жанговар ҳаракатларни тезроқ тўхтатиш ва муаммоларни тинч йўл билан ҳал қилишни ёқлаган».

«Владимир Путин, ўз навбатида, можаронинг асл сабабларини бартараф этиш зарурлигини айтиб ўтди ва Доналд Трамп билан узоқ муддатли келишувга тинч музокаралар йўли билан эришиш мумкинлигига рози бўлди. Россия президенти, шунингдек, Америка давлат раҳбарининг мамлакатларимиз биргаликда ишлаш вақти келгани ҳақидаги асосий тезисларидан бирини қўллаб-қувватлади», —дейилади Кремл хабарида.

Россия президенти маъмурияти хабарида айтилишича, Путин ва Трамп «шахсий алоқаларни давом эттиришга, жумладан, шахсий учрашувларни ташкил этишга келишиб олган», шу билан бирга, Россия президенти америкалик ҳамкасбини Москвага таклиф қилган. Аввалроқ «Медуза»нинг Россия президенти маъмуриятига яқин манбаси Трампни 9 май куни Москвага таклиф қилишмоқчи эканини айтганди.

Трамп Путин билан музокаралардан сўнг Украина бўйича музокараларни зудлик билан бошлашга келишиб олганини айтди. У ўзига тегишли Truth Social ижтимоий тармоғида Путин билан «узоқ ва жуда самарали мулоқот» ўтказгани ҳақида ёзди. АҚШ президентининг сўзларига кўра, улар «Украина, Яқин Шарқ, энергетика, сунъий интеллект, доллар кучи ва бошқа турли мавзулар»ни муҳокама қилишган.

«Биз мамлакатларимизнинг қудрати ва ҳамкорлик бир кун келиб бизга берадиган улкан фойда ҳақида гаплашдик. Лекин, биринчи навбатда, иккаламиз ҳам келишиб олганимиздек, биз Россия ва Украина ўртасидаги урушда оммавий қирғинни тўхтатмоқчимиз. Президент Путин ҳатто менинг сайловолди кампаниямдаги асосий шиоримни ишлатди: „Оқилона ёндашув“, биз иккаламиз ҳам бунга чин дилдан ишонамиз», — деб ёзди у.

АҚШ президенти Путин билан «биргаликда ишлаш, жумладан, мамлакатларимизга ўзаро ташриф буюриш»га келишиб олганини таъкидлади.

«Шунингдек, биз ўз жамоаларимизга музокараларни зудлик билан бошлашга кўрсатма беришга келишиб олдик. Биринчи қадам Украина президенти [Володимир] Зеленскийга қўнғироқ қилиб, уни бу суҳбат ҳақида хабардор қилиш бўлади — мен ҳозироқ бу билан шуғулланаман», — деган Трамп.

Трамп давлат котиби Марко Рубио, Марказий разведка бошқармаси директори Жон Рэтклифф, миллий хавфсизлик бўйича маслаҳатчи Майкл Уолтц ҳамда махсус элчи Стив Уиткоффдан музокараларга раҳбарлик қилишни сўраганини айтди. У музокаралар муваффақиятли ўтишига ишонч билдирган.

«Миллионлаб одамлар урушда ҳалок бўлди, бу агар мен президент бўлганимда юз бермаган бўларди, лекин бу содир бўлган экан, уни тўхтатиш керак. Бошқа ҳеч ким ўлмаслиги керак!» — деди Америка президенти.

Трамп Зеленский билан ҳам телефон орқали суҳбатлашди, дея маълум қилди журналистларга Украина президенти маслаҳатчиси Дмитро Литвин. Унинг сўзларига кўра, музокаралар бир соатга яқин давом этган. Зеленский ижтимоий тармоқларда Трамп билан «тинчликка эришиш имкониятлари, жамоалар даражасида биргаликда ишлашга тайёрлик ҳақида узоқ суҳбат» ўтказгани ҳақида ёзди.

Зеленскийнинг сўзларига кўра, Трамп унга «Путин билан суҳбати тафсилотлари ҳақида» маълумот берган. «Украина ҳаммадан кўпроқ тинчликни хоҳлайди. Россия тажовузини тўхтатиш ва ишончли, узоқ муддатли тинчликни кафолатлаш учун Америка билан биргаликдаги қадамларимизни белгилаб олмоқдамиз. Президент Трамп айтганидек,  letʼs get it done (келинг, буни бажарамиз)».

Зеленский 12 феврал кунги мурожаатида Трамп билан «дипломатик, ҳарбий, иқтисодий каби кўплаб нюанслар»ни муҳокама қилганини айтди. «Президент Трамп менга Путин унга нима деганини маълум қилди. Ишонамизки, Американинг кучи биз билан, барча ҳамкорлар билан биргаликда Россия ва Путинни тинчликка ундаш учун етарли», —деди Украина президенти.

Трамп ва Зеленский уруш тугаши билан зудлик билан жамоалар ишини бошлашга келишиб олди, деди Украина президенти девони раҳбари Андрей Ермак Украина оммавий ахборот воситаларига.

Трамп Зеленский билан суҳбатдан сўнг Украина президенти ҳам «президент Путин каби сулҳ тузишни хоҳлаётгани»ни айтди. «Биз уруш билан боғлиқ кўплаб мавзуларни муҳокама қилдик, лекин асосан — жума куни [14 феврал] Мюнхенда бўлиб ўтадиган учрашув, унда вице-президент Жей Ди Вэнс ва давлат котиби Марко Рубио [АҚШ] делегациясига раҳбарлик қилади. Умид қиламанки, ушбу учрашув натижалари ижобий бўлади», — деб ёзган Трамп Truth Social ижтимоий тармоғида.

«Ёппасига ва мутлақо кераксиз ўлим ҳамда вайронагарчиликлар содир бўлаётган бу бемаъни урушни тўхтатиш вақти келди. Худо Россия ва Украина халқини ёрлақасин!» — деган Трамп.

Оқ уй матбуот котиби Керолайн Ливитт журналистлар учун брифинг чоғида Трамп Путин ва Зеленский билан «жуда позитив» музокаралар ўтказганини айтди. У журналистларнинг Европа давлатлари музокараларда иштирок этадими, деган саволига жавоб бера олмади.

Россия ва АҚШ 11 феврал куни янги маҳбуслар алмашинувининг биринчи босқичини ўтказди. Томонлар Россия АҚШ ҳукумати томонидан пул ювишда айбланиб ҳибсга олинган россиялик Александр Винник эвазига гиёҳванд моддалар контрабандасида айбланиб, 14 йилга қамалган америкалик мактаб ўқитувчиси Марк Фогелни озод қилишга келишиб олди. Фогел аллақачон АҚШга қайтган. АҚШ Винникни озод қилиши ҳақида 12 феврал куни маълум бўлди. Винникнинг адвокати уни тез орада Россияга топширишларини кутмоқда.

АҚШ ва Россия 11 феврал куни Трампнинг Яқин Шарқдаги махсус вакили Стив Уиткофф Москвага ташриф буюрганидан кейин алмашинув бўйича келишиб олган. CNN мухбири Алейна Трин ўз манбасига таяниб хабар беришича, Уиткофф Москвада Путин билан махфий учрашув ўтказган. Журналист Уиткоффдан Путин билан учрашган-учрамаганини сўраганида, дипломат шундай жавоб қайтарган: «Буни президент изоҳлаши керак».