Ультратовуш ёрдамида инсон кайфиятини кўтарадиган чип яратилди

Ғайриоддий технология мияга яқин жойлаштирилади ва унга товуш тўлқинлари билан таъсир кўрсатади. Натижада нафақат кайфиятни кўтариш, балки депрессияни ҳам даволаш мумкин бўлади.

Фото: Zuma Press Inc./Alamy

Буюк Британия Миллий соғлиқни сақлаш хизмати имплант ёрдамида беморларнинг кайфиятини ўзгартиришга қаратилган инновацион синовлар бошланганини эълон қилди. Митти қурилма тўғридан тўғри бош суяги ва мия ўртасига жойлаштирилади, шунда у ультратовуш ёрдамида фаоллик харитасини тузади ва нейронларга импульс узатади.

Американинг Forest Neurotech ташкилоти ишлаб чиққан Forest 1 чипи, мия ичига киритиладиган электродли инвазив имплантлардан фарқли ўлароқ, тана билан ультратовуш ёрдамида алоқа ўрнатади. Шу тарзда у бир вақтнинг ўзида бир нечта соҳалардаги фаолликни ўқиб олади ва ўзгартиради. Ушбу хусусиятлар чипни “дунёдаги энг илғор мия-компьютер интерфейси”га айлантирди.

“Хирургиянинг янада хавфсизроқ усулларини таклиф этиш жуда қизиқ. Эпилепсия сингари касалликларни айтадиган бўлсак, бу турдаги беморларнинг учдан бир қисми соғаймайди. Айнан шу гуруҳлар учун бундай технология тақдирни ўзгартирувчи ечим бўлиши мумкин”, — деди лойиҳа раҳбари ва нейрохирург-маслаҳатчи Аймун Жамжум.

2025 йил март ойида бошланадиган синовларда 30 нафар бемор қатнашади. Уларнинг барчасида эътиборга лойиқ умумий хусусият бор — бош мия жароҳати туфайли бош чаноғининг бир қисми олиб ташланган. Шу туфайли чипларни жарроҳлик аралашувисиз ўрнатиш мумкин. Шундан кейин атиги 2 соат ичида мия фаолиятининг уч ўлчамли хариталарини яратиш имконияти пайдо бўлади.

Дастлабки синов мақсадларидан бири ҳам нейронларни мақсадли ультратовуш ёрдамида механик тарзда фаоллаштириш ва шу орқали мия фаолиятини масофадан бошқаришга уриниш. Агар бу муваффақиятли кечса, келажакда чип кўплаб беморларга нафақат кайфиятини ўзгартириш, балки депрессия, хавотир ва эпилепсия каби касалликларни даволашда ёрдам бериши мумкин.

#мия #саломатлик #технология #ихтиро #чип